2024 жылдың қорытындысы бойынша қазақстандық инвесторлардың шетелге тікелей инвестицияларының жалпы ағыны $1,9 млрд құрады, деп жазады Finprom.kz.
2022 және 2023 жылдары өсім байқалса, 2024 жылы 61,5% -ға төмендеді 2022 және 2023 жылдары бұл көрсеткіш $4,4 млрд және $4,8 млрд болатын.
Егер ұзақ мерзімді перспективаға қарайтын болсақ, онда ағынның ең жоғары мәндері келесі жылдарға келді:
• 2010 — $10,5 млрд;
• 2011 жыл — $8 млрд;
• 2013 жыл — $8,7 млрд;
• 2015 жыл — $6,9 млрд.
Қазақстандық тікелей инвесторлардың шетелге инвестицияларының негізгі ағыны дәстүрлі түрде қаржы секторына тиесілі $953,5 млн.
- Бұл ретте өткен жылмен салыстырғанда 72,5% -ға төмендеу байқалады.
- Одан кейін салалар бөлінісінде үй қызметкерлерін жалдайтын және өз тұтынуы үшін тауарлар мен қызметтер өндіретін үй шаруашылықтарының қызмет саласы $394,4 млн. құрады.
- Бұдан басқа, қаражаттың осы салаға кетуі оң динамиканы көрсетті — оған қоса жылына 78%.
- Елдік бөлініске келетін болсақ, жағдай өткен жылмен салыстырғанда айтарлықтай өзгерді.
- Мәселен, 2024 жылы қазақстандық тікелей инвесторлардан инвестициялар ағыны бойынша топ-5 ел былайша көрінді:
- Кипр — $518,9 млн (өсім жылына 13,5 еседен астам);
- Ресей — $345,4 млн (89,2% -ға төмендеу);
- БАӘ — $278,3 млн (өсім 2,8 есе);
- Өзбекстан — $132,1 млн (44,6% -ға өсу);
- Нидерланды — $102,9 млн (71,9% -ға төмендеу).
Ал 2023 жылы топ-5 ел былай көрінді:
- Ресей — $3,2 млрд;
- Германия — $366,4 млн;
- Нидерланды — $366 млн;
- Швейцария — $128,2 млн;
- Кайман аралдары (Британдық) — $117,3 млн.
Сарапшылардың сөзінше, нарықтық экономика өзінің тиімділігін іс жүзінде дәлелдеді, дұрыс жүзеге асуына кедергі болатын алғышарттар да жоқ. Бірақ экономикадағы ұлттық инвесторлардың үлесі туралы мәліметтер тым аз. Себебі шикізат ресурстары шетелдіктердің қолында, банктер үзақ несие беруге құлықсыз, қаражат айналымы көтерсе, шетелге қаржы салғысы келетіндер көп.
Дипломат Батырхан Құрмансейіт шетелдік инвесторлар ресми емес кездесулерде «ішкі нарықта инвесициялық тартымдылықта сын болмаса, ұлттық инвесторлар неге бармайды» деген қарсы сұрақты көп қоятынын айтқан болатын. Дәл қазір инвесторлар ең қиын сегменттерді меңгеріп, инвест саясаттың тізгінін қолдарына алатын кез келді
