Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев The Hill американдық басылымында БҰҰ-ның 80 жылдығына арналған мақаласында ұйымды жаңғыртуға және өз өңірлеріндегі орта державалардың бастамаларын қолдауға шақырды. Президенттің айтуынша, жаһандық ұйым дамушы және орта державалардың, соның ішінде Қазақстанның да рөлін күшейту арқылы тиімдірек бола алады.
Қазақстан басшысы өзінің 80 жылдығында БҰҰ өзінің шектеулі өкілеттіктері мен дамушы елдер мен орта державалар, әсіресе Африка, Азия және Латын Америкасы «жаһандық шешімдер қабылдау процесінде жеткілікті түрде өкілдік етпейді» деген наразылығынан сынға ұшырап отырғанын атап өтті.
«Кейбіреулер БҰҰ ескірген деп есептейді және оны көпполярлы әлемде елемеу керек. Бірақ бұл қателік болар еді. Оның орнына біз Біріккен Ұлттар Ұйымын аймақтық басымдықтарға барынша бейімделу үшін мультилатерализмді жаңғыртуымыз керек «, — деп атап өтті Тоқаев өз мақаласында.
Қазақ президенті айтып өткендей, біз Біріккен Ұлттар Ұйымын өңірлік басымдықтарға барынша бейімделу және бүгінгі жаһандық шындықты барынша көрсету үшін көпжақтылықты жаңғыртуымыз керек. «Бұл жерде дамушы және орта державаларға БҰҰ жүйесінің заңдылығын қолдау арқылы өңірлік мәселелерде көшбасшылық етуге мүмкіндік беру басты мәселе болып табылады. Бұл тым орталықтандырылған жауаптардың кемшіліктерін азайтып, тиімді іс-қимылдар үшін білімі мен мөлшерлемесі бар елдердің дауысын күшейтер еді. Қазақстан президентінің пікірінше, егер БҰҰ шынымен де әлемдік қоғамдастыққа қызмет еткісі келсе, онда оның құрылымдары, әсіресе Қауіпсіздік Кеңесі реформалануы тиіс және оған бес тұрақты мүшеден басқа — АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Ресей және Қытайдан да көп дауыс қосылуы тиіс» дейді Қазақстан президенті.
БҰҰ қолдауымен өңірлік мәселелерге жетекшілік ету үшін орта державаларға өкілеттік беру қажет, деп атап өтті Қазақстан басшысы, Ол 2025 жылдың наурызында Алматыда Орталық Азия мен Ауғанстан үшін БҰҰ-ның орнықты даму мақсаттары жөніндегі өңірлік орталығын (ОДМ) құруды мысалға келтірді.
«БҰҰ-мен тығыз байланыста бола отырып, өңірлік орталық өңір елдеріне нәтижеге бағытталған үйлестірілген іс-қимылдардың көмегімен ортақ проблемаларды шешуге мүмкіндік береді. Қазақстан мен оның көршілері үшін бұл қарапайым шындықты көрсетеді, өңірде тұратындар бейбітшілікті, даму мен тұрақты прогресті қалыптастыруға ең қолайлы «, — деп атап өтті Қазақстан басшысы.
Тоқаевтың айтуынша, Қазақстан бұрыннан бері өңірлік көшбасшылыққа және әлемдік аренадағы жауапты іс-қимылдарға адалдығын көрсетіп келеді. Басқалардың ішінде, ол Ауғанстанды қолдауды мысалға келтірді, атап айтқанда, гуманитарлық көмек көрсету, ауған жастарына білім беру және елдің өңірлік сауда мен энергетикаға интеграциясы.
«Біз Ауғанстандағы тұрақтылық Орталық Азияның гүлденуі үшін маңызды деп санаймыз. Біздің өңір көршілеріміздің бірі оқшауланып қалғанша өзінің толық әлеуетін аша алмайды. Бұл өзара іс-қимылды жаһандық бюрократияның алыс үстелдерінен емес, БҰҰ-мен әріптестікте жұмыс істеу арқылы жергілікті контексті түсінетін елдер жүзеге асыруы тиіс «, — деп атап өтті ол.
Соңында Қазақстан басшысы халықаралық қоғамдастықты Біріккен Ұлттар Ұйымынан бас тартпауға, керісінше, оған адалдығын тағы да растап, оны реформалап, нығайтуға шақырды.
«Бұл әмбебап ұйым адамзатқа өте қажет — оған балама жоқ», — деп баса айтты ол.
