Қазақстан Премьер-Министрі Олжас Бектенов қытайлық Xinjiang Lihua (Group) Co., Ltd компаниясының басшысымен келіссөздер жүргізді. Чжан Цихай Түркістан облысындағы TURAN арнайы экономикалық аймағында ауқымды мақта-тоқыма кешенін құру мәселесін талқылады. 200 млрд теңгенің толық циклді жобасы өңірдің экономикалық дамуына әсер етеді деген үміт бар.
Бастама жабық циклді агроөнеркәсіптік хабты іске қосуды көздейді. Яғни 50 мың гектарда мақта өсіруден бастап дайын бұйымдар — иірімжіп, мата және киім шығаруға дейінгі логистикалық тізбекті қамтиды.
Жоспарда — егістік алқаптарының жанында шикізатты қайта өңдеу бойынша төрт зауытты, алдыңғы қатарлы технологияларды пайдалана отырып тамшылатып суару жүйелерінің екі өндірісін және төрт тоқыма фабрикасын, оның ішінде тігін және әрлеу фабрикаларын қоса алғанда, он кәсіпорын салу. Іске асыру 4 мыңнан астам жұмыс орнын құрады, оның 3 мыңы тұрақты болады.
Қазіргі таңда кластер қажеттілігі үшін ПВХ-құбырлар шығаратын зауыт іске қосылды, каналдар мен сорғы станциясын қоса алғанда, тоқыма объектілері мен суару желісінің құрылысы басталды. Чжан Цихай Қазақстанның инвестициялық тартымдылығы мен өңірдің климаттық артықшылықтарын жоғары бағалап, өнімнің алғашқы топтамасы 2025 жылдың қазан айында шығарылатынын хабарлады.
Олжас Бектенов жобаны стратегиялық маңызды деп атап, оның экономиканы әртараптандыру және экспортты ұлғайтудағы рөлін атап өтті.
«Мақта-тоқыма кластерін құру өнімнің қосылған құнын арттыруға, қайта өңдеуге баса назар аудара отырып, ауыл шаруашылығы өндірісін дамытуға және елдің экспорттық әлеуетін арттыруға ықпал етеді. Үкімет өз тарапынан қажетті қолдау көрсетеді «, — деп мәлімдеді ол.
Анықтама үшін: Xinjiang Lihua селекциядан тоқымаға дейін мақтаны өңдеудің толық цикліне маманданған Қытайдың 55 ауыл шаруашылығы компаниясының қатарына кіреді.
Түркістан облысында мақта шаруашылығын жаңа деңгейге шығаруға мүмкіндік беретін жоба іске асқан юолатын.
Жобаның құны 146,8 млрд теңгені құрайды.
Толық циклді тоқыма фабрикасында 11 цех жұмыс істейтін болады — иіру, мата өндіру, бояу, өңдеу. Өндіріс қуаттылығы жылына 13 мың тонна иірімжіп, 50 млн метр үй тоқымасын, 7 млн жиынтық төсек әбзелдерін құрайды. 2000-нан астам жұмыс орны құрылады.
Мақта-мата кластерін дамытуға бағытталған өндірістік кешеннің құрылысын Xinjiang Lihua (Group) Co., LTD жүргізеді.
Жобаның маңызды артықшылығы компанияның Louis Vuitton және Gucci сияқты сән индустриясының алыптарымен тікелей ынтымақтастығы болып табылады.
Болашақта made in Turkestan тігін жіптері мен маталары осы брендтерге сатылатын болады.
Түркістан облысы — Қазақстанның мақта өсіретін жалғыз өңірі. «Мақта шаруашылығын дамытудың және мақта-тоқыма кластерін қолдаудың 2027 жылға дейінгі өңірлік жол картасы» шеңберінде тоғыз мақта кластерін құру жоспарлануда, бұл шитті мақтаның бағасына тәуелділікті төмендетуге мүмкіндік береді. Облыс аумағында жыл сайын 100 мың га жерге мақта егіліп, 300 мың тоннадан астам өнім жиналады. Алдыңғы қатарлы технологияларды енгізу, қытайлық тәжірибе бойынша мақтаның элиталық сорттарын егу суды, энергияны, ресурстарды тұтынуды оңтайландыруға және өнімділікті 60-65 ц/га дейін арттыруға мүмкіндік береді.
2023 жылы өңірде «Cotton Мақта» ЖШС мақта өңдеу зауытының жобасы іске қосылды. Кәсіпорын заманауи қытайлық жабдықтармен жабдықталған. Өткен жылы зауыт 40 мың тонна шитті мақта қабылдады.
