Қазақстанның Ресейдегі елшісі Дәурен Абаев «РИА Новости» ресейлік басылымына берген сұхбатында Ресейде талқыланып жатқан еңбек мигранттарына өз отбасыларын әкелуге тыйым салуға бағытталған түзетулер қазақстандықтар арасында алаңдаушылыққа себеп болып отырғанын, мұндай шаралар екі елдің экономикалық дамуына үлес қосатын адамдардың тағдырын қозғауы мүмкін екенін айтты.
Абаев Қазақстан мен Ресей халықтарының арасындағы байланыстардың терең тарихи тамыры бар екенін түсіндірді.
- Екі елдің азаматтары сауда, қонақ сапарлар және еңбек қызметінде белсенді өзара іс-қимыл жасайды. Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) шеңберінде тауарлардың, қызметтердің, капитал мен жұмыс күшінің еркін қозғалысы қамтамасыз етіледі.
- Қазақстандық елшінің айтуынша, еңбек мигранттары отбасыларының келуіне тыйым салу гуманитарлық аспектілерге кері әсерін тигізуі мүмкін.
Сондай-ақ, таяуда күшіне енген шетелдіктердің Ресейде уақытша болу мерзімі бойынша өзгерістер де белгілі бір қиындықтарды туғызды. Нормалар баршаға, соның ішінде Қазақстан азаматтарына да таралды. Нәтижесінде, әдетте Ресейге ұзақ уақыт емделуге, ауру туыстарына күтім жасауға және басқа да гуманитарлық мақсаттарға келгендерде қиындықтар туындады «, — деп атап өтті Абаев.
Ол заң жобасының авторлары қарапайым азаматтардың мүдделерін ескереді деп есептейді.
Қазақстанның Ресейдегі елшісі еске салып өткендей, ЕАЭО туралы шарт еңбекшілерге мүше мемлекеттердің аумағында арнайы рұқсатсыз жұмыс істеу құқығын, сондай-ақ еңбек келісімшартының қолданылу мерзіміне болу мүмкіндігін береді. Бұл құқықтар еңбекші көшіп-қонушылардың отбасы мүшелеріне де қолданылады
РФ ІІМ мәліметтеріне сілтеме жасай отырып, Абаев 2024 жылы Ресейде ресми түрде 105 мыңнан астам қазақстандық жұмыс істегенін айтты. Бұл елімізде тіркелген шетелдік азаматтардың жалпы санының 2% -дан азын құрайды (6 млн адам). Сонымен қатар, қазақстандық елші соңғы бес жылда қазақстандық еңбек мигранттары санының едәуір көбеюі тіркелмегенін де ескертіп өтті.
Қазақстандықтар негізінен коммерциялық секторда, заңды ұйымдар мен кәсіпорындарда жұмыс істейді. Еңбек қатынастарына байланысты мәселелер туындаған жағдайда, олар Ресеймен екi жақты келiсiмдер және ТМД-ның Құқықтық көмек туралы конвенциясы шеңберiнде әрекет ететiн Қазақстан елшiлiгiнiң қолдауына сенуi мүмкiн.
Ресей өткен жылдан бастап «Крокус Сити Холлдағы» террорлық шабуыл аясында мигранттарға қатысты заңнаманы қатаңдата бастады. Жазда Ресей президенті Владимир Путин соттың шешімінсіз шетелдіктерді шығарып жіберуге рұқсат беретін заңға, сондай-ақ «дәстүрлі ресейлік рухани-адамгершілік құндылықтарды» бөлісетін мигранттарды қолдау туралы жарлыққа қол қойды.
2024 жылдың күзінде Ресейдің заңсыз көші-қонды ұйымдастырғаны үшін жазаны қатайтатыны белгілі болды, кінәлілер 15 жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін. Бұдан басқа, егер қылмысты елде заңсыз жүрген шетелдік жасаса, бұл ауырлататын мән-жай болып танылады. Қараша айында Ресей шетелдіктер үшін кіру ережелерін қатаңдатқан — олар геномдық тіркеу үшін өздерінің биоматериалдарын тапсыратын болады. Осылайша Ресей билігі мигранттардың жеке басын анықтағысы келеді. Сондай-ақ, елде заңсыз жүрген шетелдіктердің тізілімі құрылады. Ол іске қосылғаннан кейін заңды мәртебесі жоқ көшіп-қонушылар неке қию, банк қызметін пайдалану, көлік жүргізу және балаларды мектепке ресімдеу мүмкіндігіне ие болмайды. Бұдан басқа, Мемлекеттік Дума депутаттары Орталық Азия азаматтары үшін визасыз режимді алып тастауды ұсынды
