Қазақстанда баға өсіп, инфляция шектелмей жатыр: Мамандар себебін түсіндіреді

Қазақстан экономикасы өсіп келе жатқан инфляциялық қысыммен бетпе-бет келеді: мамыр айындағы деректер тұтыну бағаларының өсуін жеделдетудің тұрақты үрдісін растады.

Ұлттық банкі ақша-кредит саясатын қатаңдату мүмкіндігін айтып, өз риторикасын өзгертті. Қазақстанның Ұлттық банкі базалық мөлшерлемені 16,5% деңгейінде сақтап қалды, алайда Goldman Sachs және JPMorgan атап өткендей, реттеушінің үні әлдеқайда «шоқтыққа» айналды. ҚҰБ өз коммуникациясына қатаңдату сигналдарын қайтарып, азық-түлік бағасының өсуі, ішкі сұраныстың қалпына келуі және тіпті мұнай бағасының төмендеуі сияқты факторларға сілтеме жасай отырып, 2025 және 2026 жылдарға арналған инфляциялық болжамдарды көтерді.

Қазақстан Ұлттық банкінің (ҰБК) төрағасы Тимур Сүлейменов 2025 жылғы 5 маусымдағы брифингте базалық мөлшерлемені қатаңдату мүмкіндігі туралы айтты. Ол оны 16,5% деңгейінде ұстап тұру айтарлықтай қиын деп есептейді.

JPMorgan не дейді

Айта кетейік, енді Ұлттық банк базалық мөлшерлеме бойынша шешімді талқылау түйіндемесін жариялай бастайды.

Біз үшін не маңызды

Қазақстанның ішкі проблемалары Goldman Sachs (GS) және JPMorgan (JPM) сияқты жетекші халықаралық қаржы институттарын зерделеудің мәніне айналғаны маңызды. Олар өздерінің соңғы есебінде инфляцияның күзге қарай жеделдеуін және жылдың соңына қарай аздап төмендеуін болжайды.

Баға өсуінің неғұрлым елеулі факторы қызмет көрсету секторы болып қалып отыр.

Азық-түлік тауарларының үлесі де кері шегінген жоқ

Goldman Sach мәлімдегендей, «Азық-түлік, сусындар және темекі» санатындағы инфляция 2024 жылғы қарашадағы 5,4% -дан 2025 жылғы мамырда 9,6% -ға дейін өсті.

Сарапшы Сапарбай Жобаевтың айтуынша, аға сұраныс пен ұсынысқа байланысты өзгереді.

Инфляция деп ішкі базардағы (нарықтағы) ұлттық ақшада бағаның өсуін айтады.

2022 жылы жалпы инфляция 20,5%, ал, азық — түлік бағалары 25% ға шарықтады.

2023-24 жылдары 10% айналасында болды.

Инфляцияның өсуінің кемінде 4-5 әсер ету себептері бар

1. Өзіндік құн өсуі. Мәселен, құрылыста материалдар, еңбек ақы, транспорт, дизель, коммуналдық қаражаттар өседі.

2. Өнім ұсынысының көлемінің аздығы. Өткендегі қант, биылғы картоп бағасының өсуі.

3. Ақша массасының өсуі сұранысты ұлғайтады. Бюджет ұйымдарының жалақылары өсуде. Баға өседі. Себебі өнім соңғы үш жылда өскен жоқ, ал экономикадағы ақша 40% ға өскен.

Негізінен мемлекеттік қаржыдан жоғары 4-5 млн теңге алатындардың жалақысын әр жылы орташа 10% индексациялау инфляция көзі.

4. Импортталушы инфляция.

Доллардың айырбастау бағамы осы, импортталған товарлардың бағасын өсіреді.

5. Мемлекеттік реттеу. Салық, Кеден төлемдері, Қосымша құн салығы, ішкі өндірісті қолдау, протекция сияқты шешімдер де баға өсуіне әсер етеді.

6. Маусымдық баға өзгерулері. Астанада қияр наурызда 1500-1900 теңге болды. Қазір 350-400 теңге.

Бағаға басқа да әсер ететін нәрселер бар.

Мәселен, сыбыс. Үй бағасы түсер екен, гүріш аз болар екен, қарақұмық мол болар екен, Ресей бидайын бізге арзан сатып жатыр екен.)))

Ал, доллар жақын арада үлкен өзгермесе керек  

Оған әсер ететін нәрсе экспорт пен импорт көлемі. Мұнай бағасы. Шет елдермен төлем балансы тікелей байланысты.

Мұнай бағасы 64-65 доллар барреліне болып тұрғанда төлем балансы теріс болып, доллар біраз өсуі мүмкін. Себебі бюджетіміз мұнайдың баррелі (бөшкесі) 75 доллар болады деп түзілген.

Қазір 1 доллар = 510 теңге.

Продолжая тему:
URBAN TALKS ASTANA: международный диалог о будущем городов — путь к национальному урбан форуму в Кызылорде
5 июля 2025 в 22:41
Новые тарифы на воду в Казахстане: Первые результаты
1 июля 2025 в 13:37
Любите наушники? Летом это может обернуться проблемами со здоровьем
5 июля 2025 в 21:21
Доходов не хватает даже на еду: в Казахстане растет число крайне бедных семей
3 июля 2025 в 10:07
В Астане около 700 гвардейцев присягнули на верность Родине
5 июля 2025 в 18:15
Авто из ЕАЭС могут оказаться под запретом в Казахстане?
4 июля 2025 в 16:24
Президент Токаев поздравил Нурсултана Назарбаева с 85-летием
5 июля 2025 в 18:10
Казахстанцев ждут длинные выходные в июле
1 июля 2025 в 15:26
В Алматы прошел большой субботник в рамках акции «Таза Қазақстан»
5 июля 2025 в 17:57
Высокая ставка: Евразийский банк предлагает казахстанцам заработать на вкладе
2 июля 2025 в 15:23
Вынесен приговор экс-акиму Риддера и его подчиненным
5 июля 2025 в 16:51
Kaspi.kz: Теперь доступно погашение кредита или рассрочки круглосуточно в мобильном приложении
4 июля 2025 в 18:17
Подача на визу в Германию теперь только через TLScontact
5 июля 2025 в 16:36
Банки Казахстана продолжают наращивать объемы кредитования населения
1 июля 2025 в 19:37
В Илийском районе выяснили причины перебоев с поливом
5 июля 2025 в 16:29
Актуальные курсы валют в Астане, Алматы и Шымкенте на 5 июля
5 июля 2025 в 11:12
В Туркестанской области начнут выращивать шелкопряда и выпускать чай из шелковицы
5 июля 2025 в 15:39
То, что нам говорили с детства, оказалось мифом: правда о купании после еды
1 июля 2025 в 13:14
Тимур Тұрловтың Freedom Holding акциялары американдық биржалық қорға қосылды
5 июля 2025 в 15:37
Эти лекарства нужно взять с собой в отпуск — список, который может спасти отдых
5 июля 2025 в 19:07
В Казахстане выставили на торги 39 участков с твердыми полезными ископаемыми
5 июля 2025 в 15:13
Цены на картофель выросли почти вдвое
1 июля 2025 в 17:27
В Астане перекроют дороги у «Астана Арены» из-за концерта ко Дню столицы
5 июля 2025 в 15:08
Цена доллара к тенге: официальный курс на 4 июля
3 июля 2025 в 15:41