Жыл басынан бері ресейлік рубль долларға қатысты 30% -дан астам нығайып, әлемдегі ең жылдам өсіп келе жатқан валютаға айналды. Рубльден кірістілік алтыннан жоғары болды. РФ валютасы да еуро мен юаньға қарағанда өсуде.
DW басылымының хабарлағанындай Ресей рублінің доллар мен юаньға бағамы 2023 жылғы маусымнан бастап ең жоғары деңгейге жетті.
Бұл алаңдағы доллар мен еуро саудасы АҚШ санкцияларына байланысты 2024 жылдың маусымынан бастап тоқтатылды. Алайда Мосбиржа валютаның индикативтік бағамын жариялауды жалғастыруда. Оның мәліметтеріне сәйкес, АҚШ долларының рубльге қатысты бағамы 18 сәуірде 82,02 болды.
2025 жылдың басында бір долларға 101,68 рубль берілді. Бағам 15 қаңтарда (103,44) Джо Байденнің әкімшілігі ресейлік мұнайға қарсы санкция енгізгеннен кейін максимумға жетті.
Бірақ Дональд Трамп Ақ үйге оралғаннан кейін бағам төмендеді. Осы уақыт ішінде рубль долларға қатысты 30% -ға нығайды. Жыл басында юань бағамы 13,94 рубльге жетті, ал 18 сәуірге қарай 11,16-ға дейін, яғни 20% -ға төмендеді. Еуро бағамы жыл басында 106,25-ке жетті, ал 18 сәуірге қарай 93,25-ке дейін, яғни 12,25%-ға төмендеді.
Доллардың рубльге қатысты қазіргі бағамы — 2023 жылғы маусымнан бастап, юань — 2023 жылғы мамырдан бастап ең төменгі бағам. Еуро 2025 жылғы ақпан және наурыз айларында арзанырақ сатылды. Америкалық Bloomberg агенттігі 15 сәуірде хабарлағандай, халықаралық биржадан тыс нарықта рубль долларға қатысты 2025 жылдың басынан бері 38% -ға нығайып, әлемдегі ең жылдам өсіп келе жатқан валютаға айналды.
Рубль алтыннан гөрі тиімді салым болып шықты. Ол тек 23% -ға қымбаттады. Bloomberg атап өткендей, рубль бағамының өсуіне инфляцияны тежейтін 21% РФ Орталық банкінің рекордтық жоғары негізгі ставкасы ықпал етеді.
Бұдан басқа, дамушы елдердің басқа валюталарына қарағанда рубль жаһандық инвесторлардың тәуекелді активтерден кетуінен туындаған капиталдың әкетілу қысымын сезінбейді, себебі олардың көпшілігі Ресейден бұрынғыдан да ертерек кеткен.
Агенттік атап өткендей, валютаның нығаюы Кремль үшін жағымсыз тосын сый болуы мүмкін, себебі ол энерготасымалдаушылардан валютамен алынатын табысты азайтып, ел ішінде ресурстарды өндіруге жұмсалатын шығынды ұлғайтады. Сондай-ақ Украинадағы соғысқа және әлеуметтік бағдарламаларға рубльдік қаражат көлемі өседі.
Рубльге күш берген факторлар
Сарапшылар рубльдің нығаюының негізгі факторы, ең алдымен, геосаяси күтулердің жақсаруы болғанын атап өтті.
Тағы бір маңызды фактор сауда балансының өзгеруі. Экспорт көлемінің төмендеуіне қарамастан, ресейлік компаниялар валюталық түсімді сатуды жалғастыруда, бұл рубль бағамын қолдайды.
Бұдан басқа, негізгі ставкасы 21% деңгейіндегі РФ ОБ-ның қатаң ақша-кредит саясаты да ұлттық валютаға қолдау көрсетеді.
Күшті рубль ешкімге керек емес
Егер бағам ағымдағы деңгейде қалатын болса, мықты рубль Ресей бюджетіне 2 трлн рубльге түседі. 2025 жылы доллар бағамы 96,5 рубльден салынды, бірақ жыл басынан бері рубль 20% -ға нығайып, 84 рубльге жетті, деп атап көрсетеді қазақстандық қаржыгер Андрей Чеботарёв.
Келесі сарапшы И. Исаев ағымдағы экономикалық жағдай рубльдің ұзақ мерзімді перспективада нығаюына ықпал етпейтінін айтпайды. Оның айтуынша, геосаяси факторлар, санкциялық қысым және ішкі экономикалық қиындықтар рубльді әлемдік нарықтардың ауытқуына әлсіз етеді.
«Қысқа мерзімді перспективада рубль күшті болып қалуы мүмкін, бірақ түзетудің ықтималдығы жоғары. Таяу айларда нарық Ресей мен АҚШ-тың келіссөздеріне, РФ ОБ шешімдеріне және мұнай нарығының динамикасына байланысты болады. Инвесторлар рубльдің жоғары құбылмалылығын және бағамның күрт өзгеруін ескерулері керек», — дейді ол.
Сарапшылар бір нәрсеге келісті: бүгінде ұзақ мерзімді инвестициялар үшін ресейлік рубльді сатып алу — бұл тәуекелдің және белгісіздіктің жоғары деңгейі бар шешім.
Нарықтағы ағымдағы жағдайды және сіздің жеке қаржылық мақсаттарыңызды ескере отырып, барлығын мұқият өлшеу қажет. Жағымсыз жағдай орын алған жағдайда рубльдегі активтерден тез арылу керек.
Тәуекелдерді барынша азайту және капиталды қорғау үшін мамандар әртүрлі валюталар арасындағы инвестициялық портфельді әртараптандыруды ұсынады. Оңтайлы бөлу мынадай болуы мүмкін:
- 40% — АҚШ долларымен (USD). Бұл дағдарыс кезінде өзінің құндылығын сақтап қалатын қорғаныс валютасы. 2024 жылы АҚШ доллары теңгеге қарағанда 15% -ға қымбаттады.
- 25% — еурода (EUR). Еуроаймақ экономикасының тұрақтылығына бағытталған инвесторлар үшін қолайлы. 2024 жылы еуро теңгеге қарағанда 10,6% -ға қымбаттады.
- Жоғары құбылмалылық рубльді тәуекелді актив етеді, бірақ ол қысқа мерзімді алыпсатарлыққа тартымды болуы мүмкін. Ресей рублі бір жыл ішінде теңгеге қатысты 11,4% -ға нығайды.
- 20% — теңгемен (KZT). «Қысқа» депозиттерге салымдар үшін қызықты нұсқа болуы мүмкін
