Ұлттық қордың 1 млрд доллары АҚШ-тың мемлекеттік облигацияларына (бағалы қағаздарына) салынатын болды

Ұлттық банк төрағасының орынбасары Әлия Молдабекованың сөзінше, сатып алынған TIPS Қазақстанның Ұлттық қорына енгізіледі. Осы арқылы  мемлекеттік облигациялары нақты табысымызды сақтаймыз,  активтердің құнсыздануына қарсы тұрамыз деген үміт бар.

 Қазір ТIPS-тің активтері 59 млрд долларды құрайды, оның 54 млрд доллары жоғары кіріс беріп келген.

Жалпы, осы уақытқа Ұлт­тық қорды көбейтудің екі жолына  басымдық берілді. 

  1. Мұнайдан түскен түсім. Бұл жолда қаржы ең әуелі Ұлттық қорға түседі. Содан кейін барып трансферт арқылы бюджетке кетеді. 
  2. Ин­вестициялық кірісті арттыру. Бұған дейін біз осы бағытты дамытуда 80/20 пайыз межесін ұстандық. Яғни Ұлттық қордағы қаражаттың 80 пайызы облигацияларға, қалған 20 пайызы акцияларға салынды. 2023 жылдан бері үкіметке Ұлттық қор­ды бас­қару параметрін өзгерту тапсырылды. 

Енді Ұлттық қордың қаражатының 60 пайызы облигацияға, 30 пайызы акцияға, 5 пайызы алтынмен сақталып, қалған 5 пайыз баламалы қаржылық құралдарына бөлінбек. Бұл – Ұлт­тық қордың инвестициялық кірісін одан әрі өсіру үшін жасалған қадам. Салалық  сарапшылар бұл шешімді Ұлттық қорға уақытша ғана дем беретін құбылыс деп баға беріп отыр.

Экономикалық саясат институтының директоры, экономист-ғалым Қайырбек Арыстанбеков Ұлттық қордың екі стратегиялық функциясы бар екенін айтады.  

  1. Қысылтаяң заманда тұрақтандыру үшін пайдалану. 
  2.  Екіншісі – келер ұрпақтың игілігіне қаражат жинақтау.

«Ұлттық қордың қаражатын тұрақтандырғымыз келсе, бізге бірінші кезекте банк секторының жұмысын реттеу керек. Банктерге отандық экономиканы қаржыландыру туралы қатаң талаптар қойылуы қажет. 

  1.  Ұлттық қордан алынған қаражат көлеңкелі экономикаға да кетіп қалып жатыр. Бүгінде көлеңкелі экономика жалпы ішкі өнімнің 25-30 пайызына дейінгі үлесті құрап отыр. Бұл көлеңкелі экономикада тиісті салықтар алынбай жатқанын көрсетеді. 
  2.  Ұлттық қор қаражатының белгілі бір бөлігі шетелдік құнды қағаздар сатып алуға, акциялар мен облигацияларға салынады. Қордағы қаражатты құр жатқызбай шетелдік облигацияларға салу әлемдік тәжірибеде бар. 

Сарапшылар бұл әдісті экономикасы дамыған, өндірісі бекем, инвестициясы жолға қойылған елдер қолданатынын айтады. Бұл тәсіл  қор қаражатының шетелдік облигацияларға салынуы біздің сыртқы имиджімізге де әсер етеді. Сырттан қарыз алу, ірі келісімдер жасау мәселесіне келгенде де тиімділіктер беруі мүмкін. Әйтсе де қор қаражатын шетелдік компанияларға, облигацияларға салуды мен аса тиімді дей алмаймын. Себебі акциялар мен облигациялардың құны бірде түседі, бірде көтеріледі. «Ондайда пайызы төмен болады. Ұлттық қор ақшасына қай шетелдік компанияның акциясын сатып алсақ, соларды байытып отырмыз деуге болады. Ұлттық қор шетелдік қаржы институттарына қызмет етпеуі керек. Қор ақшасын тек өндірістік және инфрақұрылымдық жобаларға ғана бөлу керек. Бірақ ол қаражаттар валюта нарығына түспеуі керек, яғни бағаның көтерілуіне жол ашпауы қажет», – дейді Қайырбек Арыстанбеков.

Сарапшылардың пайымынша  Ұлттық қорды 100 млрд долларға жеткізетін үш бағыт бар. 

  1.  2030 жылға дейін мұнай өндіру көлемін 105 млн тоннаға жеткізу. 
  2. Дамыған елдердің мемлекеттік бағалы қағаздарын сатып алып инвестициялық табысты арттыру. 
  3. 2026 жылдан бастап қордан алынатын қаражатты 5 млрд долларға дейін шектеу. 

Алдыңғы екі аспектіні осы уақытқа дейін де ұстанып келгенбіз. Нәтижесі қазіргідей. Ал қордан қаражат алуды шектеу керек деп осыдан 10 жыл бұрын да айтып жүргенбіз…

Продолжая тему:
В Актау трое осуждены за незаконное лишение свободы и эксплуатацию инвалидов
4 июля 2025 в 17:21
Прощай, eGov.kz? Казахстан готовит замену главному порталу госуслуг
30 июня 2025 в 10:54
В Карагандинской области нашли захоронение ребёнка эпохи кыпчаков
4 июля 2025 в 16:57
Новые тарифы на воду в Казахстане: Первые результаты
1 июля 2025 в 13:37
До 8,5 млн тенге увеличили подъемные выплаты медикам в Карагандинской области
4 июля 2025 в 16:54
Проезд через границу Казахстана может стать платным
30 июня 2025 в 09:39
Авто из ЕАЭС могут оказаться под запретом в Казахстане?
4 июля 2025 в 16:24
Одна цена для всех: Kaspi установил новую комиссию за переводы на карты других банков
1 июля 2025 в 14:26
В Алматы на ночь ограничат движение на одном из участков проспекта Райымбека
4 июля 2025 в 16:21
Высокая ставка: Евразийский банк предлагает казахстанцам заработать на вкладе
2 июля 2025 в 15:23
В Казахстане оштрафовали банк за открытие счета удаленно — его использовали мошенники
4 июля 2025 в 16:15
Вполне реально: Смадияров об угрозе смертной казни для двух казахстанцев в Индонезии
30 июня 2025 в 20:29
В МСЭ участие иностранных независимых специалистов не планируется
4 июля 2025 в 15:45
Цены на картофель выросли почти вдвое
1 июля 2025 в 17:27
Деньги из Британии потекли рекой: переводы в Казахстан показали рекорд
4 июля 2025 в 15:43
Почти полмиллиона казахстанцев проверили, подвергались ли их персональные данные утечке
1 июля 2025 в 13:00
Каким будет официальный курс доллара к тенге с 5 по 8 июля
4 июля 2025 в 15:38
Казахстанцев ждут длинные выходные в июле
1 июля 2025 в 15:26
Залоговое имущество теперь в смартфоне: в Казахстане упростят процедуру продажи
4 июля 2025 в 15:11
Один из крупнейших рудников Казахстана продали китайской компании за $1,2 млрд
30 июня 2025 в 09:41
Деловая активность в июне замедлилась, но осталась в «плюсе»
4 июля 2025 в 14:52
В Казахстане хотят отказаться от желтых номеров: что это значит
30 июня 2025 в 11:48
В правила проведения ЕНТ внесены изменения
4 июля 2025 в 14:20
Alatau City Bank начал чистку: некоторые счета казахстанцев закроют
1 июля 2025 в 10:03