Ресей Федерациясы үкіметінің 18 ақпандағы өкімімен Қазақстанның солтүстік және солтүстік-шығысын газбен қамтамасыз ететін газ құбырын салу туралы шешім қабылданды. Ресей Қазақстанның солтүстік және солтүстік-шығысына жылына 10 млрд текше метр газ жеткізгісі келеді.
1 қаңтарда РФ Еуропаға газ транзиті тоқтатылды. Бұдан Кремльдің табысы азаймады, бірақ Газпромда артық газ көлемдері пайда болды. « Қазақстан Республикасының солтүстік және солтүстік-шығыс өңірлерінің тұтынушыларына газ беретін магистральдық газ құбыры; Газ тасымалдаудың жобалық көлемі — жылына 10 млрд текше метр «, — делінген Ресей үкіметінің таратқан баспасөз хабарламасында.
Магистральдық газ құбыры Түмен облысында салынады, оның жұмысын қамтамасыз ету үшін 50 МВт қуатты компрессорлық станциялар бой көтермек. Бұл жоба Ресей мен Қытай арасындағы ірі газ құбырының бір бөлігі ретінде қарастырылып отырғаны өткен жылы айтылған. Жыл соңында Ресей вице-премьері Александр Новак Ресейден Қытайға Қазақстан арқылы өтетін газ құбырының бағыты әзірленіп жатқанын мәлімдеген еді. Оның жалпы қуаты 45 млрд текше метр болса, соның 10 миллиарды біздің жер арқылы өтеді. 2024 жылдың шілде айында Қазақстанның энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев үкімет солтүстік және шығыс облыстарды газдандырудың екі нұсқасын қарастырғанын айтқан еді. Оның бірі – «Сарыарқа» газ құбырын ұзарту немесе Ресейден жаңа газ құбырын салу. Нәтижесінде екінші нұсқа таңдалғаны кешеден бері айтылып жатыр.
Сарыарқа құбыры туралы шешім – күшінде
Кешеден бері жергілікті басылымдар Қазақстан Ресейдің газын таңдады: Жаңа магистраль құбыры тартылғанын хабарлап жатыр. Әзірге бұл жоба кезең-кезеңімен жүзеге асырылып жатыр.
Қазақстанның солтүстігі мен шығысын газдандыру мәселесі 2019 жылдан бері талқыланып келеді. 2023 жылы Энергетика министрлігінде Ақмола және Солтүстік Қазақстан облыстарын газдандыруды Бейнеу-Бозой-Шымкент газ құбырының қуаттылығын арттырғаннан кейін «Сарыарқа» магистральдық газ құбырының екі-үш кезеңін салу жолымен жүзеге асыру ұсынылып отырғанын айтты. Шығыс өңірлерді газдандыру үшін министрлік екі нұсқаны қарастыруда. Бірінші нұсқа — Қостанай — Астана — Павлодар — Семей — Өскемен бағыты бойынша газ құбырын салу. Екінші нұсқа — елдер арасындағы газ саласындағы ынтымақтастық жөніндегі жол картасы шеңберінде Ресейден газ импорты.
2024 жылдың ақпанында премьер-министр Олжас Бектенов Бейнеу — Бозой — Шымкент магистральды газ құбырының екінші желісінің құрылысын 2026 жылдың соңында аяқтау жоспарланып отырғанын хабарлады. Премьер Бектеновтың мәліметінше, бүгінгі таңда Бейнеу-Бозой-Шымкент газ құбыры бойынша техникалық-экономикалық негіздеме әзірленіп жатыр. Ал жол картасына сәйкес, екінші желінің құрылысын аяқтау 2026 жылдың соңына белгіленген.
Сонымен қатар, орталық өңірлердің газға өскелең қажеттілігін ескере отырып, «QazaqGaz» ҰК «АҚ газ құбырының қуатын сағатына 606 мың текше метрден сағатына 801 мың текше метрге дейін ұлғайту үшін екі компрессорлық станция салуды көздейтін» Сарыарқа «газ құбырының төртінші кезеңінің құрылысына түзету енгізуді бастады.
Жалпы, премьер «Сарыарқа» газ құбырының барлық кезеңдерін салу жөніндегі жобаларды іске асыруды Бейнеу-Бозой-Шымкент екінші желісін салу мерзімімен үйлестіре отырып, бір мезгілде бастау жоспарланып отырғанын хабарлады.
Сондай-ақ «Сарыарқа» газ құбырының барлық кезеңдерінің құрылысы Бейнеу-Бозой-Шымкент газ құбырының екінші желісінің құрылысын синхрондау мерзімімен бір мезгілде басталатыны да сол жиында айтылған болатын.
Демек, үкімет газ құбырына қатысты картаны тек қажет кезінде ғана ашады.
