Банктер ойын ережесі өзгерді: жаңа заңның бағыты не дейді

Қазақстан Парламенті «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» заң жобасын қарауда.

Негізгі жаңалық:

ҚНДРА айтып өткендей, реформа капитал мен тәуекел-менеджментке қойылатын талаптарды күшейтуге бағытталған. Бұдан басқа, жаңа нормалар несиелендірудің ашықтығын жақсартуға және экономикалық сын-қатерлер жағдайында банк жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз етуге бағытталған.

Сарапшылар екі лицензия банк секторын икемді реттеуге мүмкіндік бере деп үміттеніп отыр

 «Базалық лицензиялар әкімшілік жүктемені азайту және олардың орнықтылығын қолдау үшін оңайлатылған реттеуші  бар қызметтердің шектеулі жиынтығын ұсынатын шағын банктерге бағдарланған.

Біз осыған дейін  ислам банктерінің қызметін реттейтін заңнамалық база жұмыс істейді, оның ішінде рұқсат етілген ислам өнімдерінің тізбесі, оларды ұсыну шарттары, сондай-ақ исламдық қаржыландыру қағидаттарын сақтау талаптары барын айтқанбыз.

 Бұл бөлікте «исламдық терезелер» қызметі исламдық банктерге қолданылатын заңнаманың қолданыстағы ережелеріне едәуір дәрежеде сүйенетін болады..

Қазақстанда дәстүрлі банктерге шариғат қағидаттары бойынша жұмыс істейтін клиенттерге исламдық банк қызметтерін ұсынатын «ислам терезелерін» ашуға рұқсат етіледі. Бұл дәстүрлі банктердің ішінде негізгі банктен бөлек жұмыс істейтін және исламдық қаржыландыру нормалары бойынша реттелетін мамандандырылған бөлімшелер құрылатынын білдіреді.

• Ислам терезесі «банкінің негізгі қызметінен бөлек есепке алынады және реттеледі.

• «Ислам терезесінің» ішінде шариғат кеңестері құрылады, олар барлық операциялардың ислам құқығы нормаларына сәйкестігін бақылайтын болады.

• «Ислам терезесі» клиенттерге шариғат нормаларына сәйкес келетін өнімдер мен қызметтерді ұсынатын болады, мысалы, инвестициялық бағдарламалар, қаржыландыру және басқалары.

«Мұндай қағидаттар тараптардың алдын ала келісілген шарттар негізінде бірлескен қызметтен немесе инвестициялаудан алынған кіріске қатысуын, сондай-ақ шығындарды капиталдағы үлестерге барабар әділ бөлуді көздейді. Бұл тетіктер нақты экономикалық қызметпен байланысты емес тіркелген кірісті есептеуді болдырмайды және барлық қатысушылардың мүдделерін теңестіруге бағытталған «, — деп нақтылады ҚНРДРА-да.

Банктер туралы жаңа заң қалай жұмыс істейді?

Бұрынғылары сияқты — игі ниетпен, күрделі тұжырыммен және қолдану кезіндегі кенеттен тосын сый-сияпаттармен. Әзірге қағазда бәрі біркелкі көрінеді: цифрландыру, тәуекелге бағдарланған қадағалау, екі деңгейлі лицензиялар…

Ал іс жүзінде — әдеттегідей, алдымен банктер, содан кейін заңгерлер, содан кейін — клиенттер, оларды әрбір қаржылық қадамда «тосын сый» күтеді.

Сарапшылардың пікірі

Сарапшы Мұрат Темірхановтың айтуынша, проблемалық қаржы мекемелерін реттеу бойынша жеке саясат әзірлеу қажет және банктер үшін мұндай саясаттың негізгі қағидаттары Банктер туралы жаңа заңда белгіленуі тиіс.

Бір орган екеуімен де айналысса, банктердің қызметін реттеу кезіндегі қателерді жасыру мүмкіндігі пайда болуы мүмкін. Еуропалық Одақтың «Кредиттік мекемелер мен инвестициялық фирмалардың проблемаларын сауықтыру мен реттеуге арналған негіздер (принциптер)» директивасы проблемалық қаржы мекемелерін реттеу жөніндегі отандық саясат үшін ең қолайлы үлгі болып табылады, ол ЕО ұлттық мемлекеттерінің орындауы үшін міндетті болып табылады. ХВҚ жүргізген Қазақстандағы FSAP қаржы секторының алдыңғы бағалауы кезінде сол кезде банктік реттеуші болған Ұлттық банктің тәуелсіздігі проблемасы байқалды. Бұл 2014 жыл болатын. Онда  «Ұлттық банк Төрағасы мен Төрағаның орынбасарларын Президент ең аз мерзімге тағайындайды, алайда заңда олардың өкілеттік мерзімі ішінде лауазымынан шеттетілуінің себептері көрсетілмеген және жұмыстан босату себептерін жария ету міндеті жоқ». 2024 жылға арналған FSAP есебінде бұл тезис ҚНДРА-ға  қатысты қайталанады. Біздің пікірімізше, банктер туралы заңда банктік реттеушінің тәуелсіздігі нақты жазылуы тиіс. Қаржы нарығын реттеуші басшысын тағайындау және мерзімінен бұрын жұмыстан босату парламентте жария келісу арқылы жүргізілуі тиіс деп есептейміз. Бұл әсіресе мерзімінен бұрын жұмыстан босату кезінде маңызды, бұл жағдайда парламентте мерзімінен бұрын жұмыстан босату себептері талқылануы тиіс» дейді Мұрат Темірханов

#Казахстан
В Алматы временно перекроют часть улицы Желтоксан
2 июля 2025 в 21:26
Проезд через границу Казахстана может стать платным
30 июня 2025 в 09:39
До 2027 года все сёла Акмолинской области подключат к интернету
2 июля 2025 в 20:45
Прощай, eGov.kz? Казахстан готовит замену главному порталу госуслуг
30 июня 2025 в 10:54
Корпоративная почта как бизнес-инструмент: как компании в Казахстане наводят порядок в коммуникациях
2 июля 2025 в 20:35
Вполне реально: Смадияров об угрозе смертной казни для двух казахстанцев в Индонезии
30 июня 2025 в 20:29
Бывший тренер занимался подделкой и продажей недействующих сертификатов
2 июля 2025 в 19:58
В Казахстане хотят отказаться от желтых номеров: что это значит
30 июня 2025 в 11:48
Shell и Eni выходят из проекта ГПЗ на Карачаганаке
2 июля 2025 в 19:26
Alatau City Bank начал чистку: некоторые счета казахстанцев закроют
1 июля 2025 в 10:03
Слухи о вспышке сибирской язвы в столице опровергнуты
2 июля 2025 в 18:33
Один из крупнейших рудников Казахстана продали китайской компании за $1,2 млрд
30 июня 2025 в 09:41
На Алаколе усилили меры безопасности в туристический сезон
2 июля 2025 в 17:42
Уходит на пике. Почему Home Credit решил продаться Forte — мнение
27 июня 2025 в 12:16
Права более тысячи предпринимателей защитила прокуратура Шымкента
2 июля 2025 в 17:27
Одна цена для всех: Kaspi установил новую комиссию за переводы на карты других банков
1 июля 2025 в 14:26
Инфляция в Казахстане снова ускоряется
2 июля 2025 в 17:25
Назван идеальный уровень сахара для долгой жизни — данные ученых
27 июня 2025 в 13:47
Комитет госдоходов предупреждает о фейковых сообщениях от имени руководства КГД
2 июля 2025 в 17:12
В Казахстане запустят цифровую систему для отслеживания подземных вод
30 июня 2025 в 16:08
Почему Минздраву не нужен крематорий в Алматы за 1,5 млрд тенге
2 июля 2025 в 16:55
Новые тарифы на воду в Казахстане: Первые результаты
1 июля 2025 в 13:37
ЕНПФ: 23,34 трлн тенге достигли пенсионные накопления казахстанцев
2 июля 2025 в 16:45
Цены на картофель выросли почти вдвое
1 июля 2025 в 17:27