ҰЭМ Жұманғарин 85 мың теңгеге өмір сүре алмайтынын ашық айтты: Халықтың 5.1 пайызы 51 мың теңгеге өмір сүреді

Премьер-министрдің орынбасары – ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин мәжілісте өткен брифингте 85 мың теңгеге күн көре алмайтынын мойындады.

БАҚ өкілдерінің «Ең төменгі жалақы мөлшері қаншалықты әділ белгіленген және бұл ақшаға өзіңіз күн көре алар ма едіңіз?» деген сұрағына премьер-министрдің орынбасары күн көре алмайтынын айтты.

«Менің ойымша, ол ақшаға күн көре алмайтын едім. Алайда ең төменгі жалақы – есептік көрсеткіш. Мұны айқын түсінулеріңіз керек, яғни одан төмен жалақы төленбеуі керек. Бұл дегеніміз – біреу ең төменгі жалақы төлеуі керек деген сөз емес», деген ҰЭМ ЕТЖ мөлшері дәл қазір қанша болуы керектігін айта алмады.  

Демек 85 мың теңгеге өмір сүруге болмайтынын ашық мойындаған Жұманғаринді  халықтың 6 пайызы одан да аз ақшаға өмір сүріп отырғаны ойландыруы тиіс.

Халықаралық еңбек ұйы­­мына (ХЕҰ) қо­сыл­­ған мемле­кеттер адамның негізгі құ­қық­тарына қатысты қағи­дат­тарды, оның ішінде 1970 жылы қабылданған ең төменгі жалақы туралы конвенцияны сақтауға тиіс. Қазір құжатты 54 ел ратифи­ка­­ция­лаған. Ал бұрынғы ке­ңес­­тік республикалардың ішінде бұл тізімде тек Армения мен Әзербайжан бар.

131-конвенцияға сәйкес, оны қабылдайтын ел ЕТЖ айқын­дау кезінде қызметкерлер мен олардың отбасыларының қажеттіліктерін, жалақының жалпы деңгейін, елдегі өмір сүру құнын және басқа да маңызды факторларды ескеруге міндетті. ЕТЖ заң күшіне ие және төмендетуге жатпайды. Бұл ережені қолданбау жа­уапты тұлғаларға санкциялар салуға әкеп соғады.         

Оның алдында не болды …

ЕТЖ-ны есептеу мәселесі былтыр біраз талқыланған, БАҚ беттерінде «7 жыл­да елдегі ең төменгі жала­қы 125 мыңға жетеді, мұн­дай межені Еңбек және ха­лықты әлеуметтік қорғау ми­нистрлігі белгілеп отыр» деген ақпарат шықты

Сонымен қатар, құжат мәтіні өте қысқа және талқылайтындай мазмұнға да ие емес екенін депутаттардың өзі де іштей сезіп отыр. Елде 1 млн-нан астам адамның табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінен аз. Бұл халықтың 5,1%-ы. Бұл Ұлттық статистика бюросынан алынған деректер  

Сарапшылар не дейді

Мәжіліс депутаты Әбіл  Аманжолұлы өткен жылы депутаттық сауалында  2023 жылдың жазында медиандық жалақы мөлшері 240 мың болғанын,  идеалды түрде ең төменгі жалақы 120 мың болуға тиіс  екенін айтыпты.  Бірақ мемлекет 42 500 теңгеден бірден бұл сомаға көтеруі мүмкін емес. Бірте-бірте сатылап 3-4 жылдың көлемінде минималды жалақыны медианды жалақының 50 пайызына жеткізуге болады. «Халықаралық тәжірибегі қарасақ, көп елде ең төменгі жалақы көрсеткіші – 50 пайыз. Ал Еуропа одағында орташа жалақының 60 пайызын минималдық жалақы құрайды. Сондықтан тұрақты экономика болуы үшін, кедейлік деңгейін азайту үшін және жалақы деңгейі әділ болуы үшін бізде де осы көрсеткішті жоспарлау керек. Әрине, бұл жұмыс бір жылда істелуі қиын. Орта және шағын бизнеске үлкен қысым көрсетеді», – деді Мәжіліс депутаты.

Кедейлік деңгейі ірі қалаларда дәстүрлі түрде төмен болғанымен, онда табыс теңсіздігі урбанизацияланбаған аймақтарға қарағанда әлдеқайда жоғары.

ЕТД қанша болу керек

Ғылым және жоғары білім министр­лі­гінің Ғылым комитеті Экономика инс­титутының Заманауи зерттеу әдістері бөлімінің меңгерушісі, әлеуметтанушы Айсұлу Молдабекова ЕТЖ деңгейінің артуымен экономикада шамалы болсын сұраныс көлемі ұлғайып, тұтынушылық деңгейінің артуына ықпал ететінін айтады.

Келесі сарапшы Мақсат Халық  инфляцияның ең төменгі жалақыны көтерумен байланысы жоқ екенін айтады. Еңбек өнімділігі өспесе, жалақы да өспейді. Қазіргі ең тө­менгі жалақы мөлшері келесі жылы 85 мың теңгені құрайды. Ал жаңадан әзірленіп жатқан ЕТЖ-ны айқындаудың әдіснамасы қолданысқа енгізілетін болса, бұл көрсеткіш одан сайын артуы мүмкін қазіргі деңгейінен өсуі мүмкін. Қазіргі қымбатшылыққа айналымдағы ақша массасының өсіп кетуі себеп болып отыр.  

Что с морковью? Цены растут — данные за неделю
5 июня 2025 в 21:56
Из Караганды запущен прямой международный рейс в Стамбул
4 июня 2025 в 17:04
Где строят завод по фракционированию сжиженного нефтяного газа с Кашаганского месторождения?
5 июня 2025 в 20:43
Ночная потливость — не просто симптом: медик предупредил об опасном виде рака
3 июня 2025 в 12:25
Решение принято: суд оставил в силе приговор по делу о сексуальном рабстве
5 июня 2025 в 20:00
На Каспии снова обнаружили десятки мёртвых тюленей
25 мая 2025 в 12:55
Схема на 400 млн тенге: Антикор вскрыл махинации в системе ОСМС
5 июня 2025 в 18:55
Лидер Rammstein Тилль Линдеманн выступит в Алматы
3 июня 2025 в 17:01
В Алматы у четырех МФО приостановили лицензии — кто они?
5 июня 2025 в 18:25
Около 870 миллиардов тенге — в минусе: что случилось с Нацфондом в 2025 году
3 июня 2025 в 18:14
Город денег: бюджет Алматы вырос до 2,5 трлн тенге
5 июня 2025 в 17:35
В Казахстан на отдых и реабилитацию прибыли дети из Украины
3 июня 2025 в 13:07
Суд отказал Бишимбаеву в снижении алиментов
5 июня 2025 в 16:56
ООН даст Казахстану 280 млн долларов. Зачем?
3 июня 2025 в 19:35
Тимур Сулейменов пояснил проблемы при ликвидации ФНБ «Самрук-Казына»
5 июня 2025 в 16:35
ДУМК предупреждает: перед Курбан Айт активизировались мошенники
4 июня 2025 в 14:22
Зачем Казахстану имиджевые форумы? Ответ главы Нацбанка
5 июня 2025 в 16:31
Минфин объяснил лимит в 1 млн тенге на мобильные переводы
3 июня 2025 в 15:57
В бюджете 2026 года Минфин сократил неэффективные расходы на сотни миллиардов тенге
5 июня 2025 в 16:28
Нетрезвый водитель снова попался и получил реальный срок
4 июня 2025 в 16:56
Убийство Шерзата Полата: Абзал Шынасыл приговорён к 23 годам
5 июня 2025 в 16:25
В Казахстане вклады населения застрахованы: система защиты депозитов
2 июня 2025 в 12:08
Может ли курс рубля вернутся к курсу в 5 тенге, рассказал глава нацбанка
5 июня 2025 в 16:23
Для чего Казахстану нужны добровольцы в области обороны?
5 июня 2025 в 13:06