Нарықтағы көңіл-күй Қытай АҚШ-тың импортына жауап баж салығын жариялағаннан кейін күрт нашарлады. Инвесторлар сауда соғыстарының шиеленісуі экономика мен мұнайға деген сұранысқа әсер етеді деп қорқады. Лондонның ICE Futures биржасында Brent маркалы мұнайға маусымдық фьючерстердің құны 8,02% -ға құлдырады және минимумда барреліне $64,35 дейін төмендеді, сауда-саттық деректері 14:32 Мәскеуде айғақтайды. Алдыңғы жолы мұнай 3,5 жыл бұрын — 2021 жылғы 23 тамызда барреліне $65 арзандады.4 сәуірде, Астана уақытымен сағат 17.00-де Brent-тің 1 баррелі $64.880 тұрады. Мұнай әлі де арзандап жатыр. Инвесторлар әлем экономикасы одан сайын құлдырап, мұнайға сұраныс арта ма деп қауіптенеді.
Мұнайдың арзандауына бірнеше фактор себеп болды:
- Ең бастысы – АҚШ президенті Дональд Трамптың 3 сәуірге қараған түні жариялаған жаңа тарифтері және содан туындаған салық соғысы.
- OPEC+ елдері кеше 2025 жылғы мамырда мұнай өндірісін тәулігіне 411 мың баррельге дейін өсіруге келісіп, Brent бірден 5%-ға арзандаған.
- Ал бүгін, 5 сәуірде Қытай АҚШ-қа қарсы қосымша 34% баж салығын енгізіп, мұнайдың 1 баррелі тағы 6%-ға түсті.
«Нарық қансырап жатыр. Соған қарағанда, бұдан да ауыр салдары болатын сияқты. Өйткені қарқын алған сауда соғысы АҚШ экономикасын рецессияға әкеп соқтыратындай», – дейді Pictet Asset Management бас стратегі Лука Паолини Bloomberg агенттігіне.
Тарихи мәліметтерге жасалған талдау көрсеткендей, 2019 жылдан бастап мұнай бағасы COVID-19 пандемиясына, саяси қақтығыстарға және сұраныс пен ұсыныс теңгерімінің өзгеруіне байланысты ҚЫРЫҚ рет құбылды. 2025 жылғы болжам мұнай бағасының төмендей беретінін айтады.
- 2025 жылғы II тоқсанда күтілетін WTI бағасы — барреліне 65 доллар, Brent — барреліне 69 доллар;
• 2025 жылдың IV тоқсанында — WTI — барреліне 65 доллар, Brent — барреліне 69 доллар;
• 2026 жылғы I тоқсанда — WTI — барреліне 67 доллар, Brent — барреліне 71 доллар.
Мұндай болжамдарға не әсер етеді?
Негізгі факторлардың ішінде:
• мұнайға сұранысты төмендететін әлемдік экономиканың өсуінің баяулауы;
• бағаларға қысым көрсететін ОПЕК + және АҚШ елдерінде өндірістің өсуі;
• әлемдік экономиканың мұнайға тәуелділігін біртіндеп төмендететін баламалы энергия көздеріне көшу.
Қазақстан бюджет жоспарындағы мұнай бағасы
- Лондонның ICE биржасында Brent маркалы мұнайдың маусымдық фьючерстерінің бағасы Астана уақыты бойынша 15:58 жағдай бойынша барреліне 65,87 долларға дейін 6,08 пайызға төмендеді.
- WTI маркалы мұнайдың мамыр фьючерстерінің құны 6,39 пайызға — барреліне 62,67 долларға дейін төмендеді.
- Мұнай бағасының арзандауы да, ОПЕК ұйымының мұнай өндірісін шектеу мерзімін ұзартуы да Қазақстан үшін тиімді емес.
- Қазақстан бюджетінің пессимистік жоспарында мұнай бағасы биыл барреліне 60 долларға дейін арзандауы мүмкіндігін қарастырады. Дегенмен сарапшылар мұнайдың 70 долларға дейін арзандауының өзі ел бюджетіне ауыр соғатынын айтады. Өйткені ел қазынасы мұнайдан түсетін салыққа тәуелді.
