Ұлттық банк бірнеше айдан бері осыны талап етіп отыр.
Бүгін Ұлттық экономика министрлігінің ҰБ-тың ұсынысымен келісіп, тіпті нақты шекті де анықтағаны белгілі болды. Мәжілістегі дөңгелек үстеліне қатысқан ұлттық экономика вице-министрі Азамат Әмрин осыны айтты.
«Біз жұмысты мақсатты трансферт бойынша ғана емес, сома бойынша да шектейміз. Біз кепілдендірілген трансферттің барынша 30% -ын шектейміз. Яғни, егер кепілдендірілген трансферт 2 трлн теңгені құраса, мақсатты трансферттің шегі — тек 600 млрд теңге» Әмрин мәжілісте үкіметтің салық реформасы бойынша өткен дөңгелек үстелде.
Жұмыс тобының отырысында депутат Азат Перуашев қосылған құн салығын 12 пайыздан бірден 16 пайыз көтермей, біртіндеп, жылдарға бөліп көтеру туралы ойын ортаға салды.
«Біз түрлі нұсқаны есептеп көрдік. Жыл сайын ҚҚС мөлшерлемесіне 1 пайыз ғана қосып көбейту моделін де қарадық. Жыл сайын екі пайыз қосып та есептеп көрдік. Бірақ ондай жолдың әсері болмайды. Қазіргі модельді жайдан-жай есептеп шығарған жоқпыз. 28 трлн теңге шығысымыз болады деп отырмыз. Жыл сайын біртіндеп өсірсек, бюджеттегі саңылауды жаба алмаймыз, мемлекеттің міндеттемелерін орындай алмай қаламыз», деп жауап берді Азамат Әмрин.
Жыл сайын Ұлттық қордың қаражаты республикалық бюджет тапшылығын жабуға жұмсалады. Трансферттердің екі түрі бөлінеді: кепілдендірілген және мақсатты. Кепілдендірілген трансферт мұнайдың кесілген бағасына байланысты және алдағы үш жылда 2 трлн теңгеге тең болады. Сонымен қатар нысаналы трансферттің шегі жоқ. Мәселен, өткен жылы ол 1,6 трлн теңге деңгейінде жоспарланған болатын, бірақ нәтижесінде 3,6 трлн теңгеге дейін ұлғайтылды.
Енді нысаналы трансферт де бюджеттік ережемен шектеледі — кепілдендірілген трансферт сомасының 30% -ы. «Яғни, егер кепілдендірілген трансферт — 2 трлн теңге болса, сәйкесінше, мақсатты көліктің шегі — тек 600 млрд теңге. Сондықтан біз 2026, 2027, 2028 жылдарға арналған болжамда өзімізге Ұлттық қордан алатын қаражаттың шегін белгілеп отырмыз — бұл 2,6 трлн теңге» деді Әмрин.
2025 жылы үкімет Ұлттық қордан 5,2 трлн теңге (кепілдендірілген 2 трлн теңге және нысаналы трансферттер 3,6 трлн теңге) алады.
Бюджет кодексіне сәйкес, мақсатты трансферттер президентпен келісім бойынша жалпы елдік маңызы бар жобаларды іске асыруға ғана бағытталады. 2026 жылдан бастап олар республикалық бюджетте көзделмеген.
