
Қазақстандағы зейнетақы жинақтары жаңа инвестициялық мүмкіндіктерге ие болады: акциялар, компаниялардың үлестері, SPV және бағалы қағаздармен операциялар. Бұл қазақстандықтардың ақшасына тиімдірек жұмыс істеуге және Ұлттық банктің бақылауымен көп табыс әкелуге мүмкіндік береді.
Қазақстанда зейнетақы жинақтары үшін жаңартулар әзірленуде. Үкімет БЖЗҚ қаражатын салуға болатын қаржы құралдарының тізімін кеңейтуді ойластырып отыр.
Ұлттық банк бұл қаулы қазақстандықтардың зейнетақы жинақтарын баламалы және тәуекелі жоғары құралдарға инвестициялауға мүмкіндік береді деп үміттеніп отыр.
Құжат «Ашық НҚА» порталында жарияланды және 6 қазанға дейін талқылауға болады. Ол Ұлттық банктің басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері есебінен сатып алуға рұқсат етілген қаржы құралдарының тізбесін кеңейтеді.
Тізімге:
Баламалы құралдар — бұл тікелей инвестициялар қорына, инфрақұрылымдық жобаларға, хедж-қорларға және басқаларға инвестициялар болуы мүмкін.
Компаниялардың акциялары мен үлестері, SPV (Special Purpose Vehicle) — нақты жобалар үшін құрылған компанияларға немесе арнайы заңды тұлғаларға салымдар.
Securities Lending (бағалы қағаздарды кепілдікпен қарызға беру бойынша операциялар) — бағалы қағаздар қамтамасыз етумен нарықтың басқа қатысушыларына уақытша беріледі. Бұл қорда бар активтерден қосымша ақша табу тәсілі.
Қазақстандықтардың зейнетақы активтері БЖЗҚ-да жай ғана сақталмайды, бірақ қосымша табыс алу үшін түрлі құралдарға белсенді түрде инвестицияланады.
Қазір зейнетақы активтері негізінен неғұрлым «дәстүрлі» және салыстырмалы түрде қауіпсіз құралдарға (мемлекеттік облигациялар, депозиттер, кейбір бағалы қағаздар) инвестицияланады. Мемлекет зейнетақы активтерінің кірістілігін арттыру жолдарын іздеуде. Жаңа құралдар көп пайда әкелуі мүмкін, бірақ тәуекелдер үшін де жауапкершілік артады.
2025 жылғы 1 тамызға Ұлттық банктің басқаруындағы зейнетақы активтерінің таза инвестициялық кірісі жыл басынан бері 1,12 трлн теңгені құрады, бұл 2024 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 289,9 млрд теңгеге аз. Жеті айдағы кірістілік 4,68% деңгейінде болды, бұл жеке басқарушылардікінен аз.
1 тамызға жылдық кірістілік 14,74% -ға жетті