ҚҚҚ талдау орталығы 2025 жылғы қыркүйекте кейбір индикаторлар бойынша қаржы нарығына кәсіби қатысушылардың кезекті сауалнамасының нәтижелерін ұсынды.
Қазан айының басына USDKZT бағамы $1 үшін 541,6 теңгеге жуық болады деп күтілуде, ал жылдық көкжиек $1 үшін 565 теңгеге дейін әлсіреуді болжайды (алдыңғы болжамда — тиісінше 541,7 және 573).
«Жаңартылған деңгейлер 12 ай көкжиегінде біркелкі әлсіреу пайдасына күтудің ауысуын көрсетеді», — деп нақтылайды ҚҚҚ-да.
Бұл ретте сұралған кәсіби қатысушылардың 40% қазан айында базалық мөлшерлеме көтеріледі деген пікірге бейім.
«Айлық инфляцияның жеделдеуі (шілдедегі 0,7% -дан тамызда 1,0% -ға дейін) және экономикада сақталып отырған жоғары инфляциялық тәуекелдер (ЖЖМ және ТҚМ бағаларының өсуі, ұлттық валютаның әлсіреуін импорттық бағаларға ауыстыру, бюджет шығыстары мен ҚҚС өсуі, жаһандық нарықтардағы азық-түліктің ұлғаюы) қазанда монетарлық саясаттың қатаюына әкелуі мүмкін», — дейді сарапшылар.
Ставка бойынша шешімге ТБИ-дің қыркүйек айындағы динамикасы үлкен ықпал ететін болады. Тиісінше, сарапшылардың күтулері қазан айының басында инфляциялық көрініс жарияланғаннан кейін өзгеруі мүмкін.
Бұдан басқа, базалық мөлшерлеме бойынша консенсус-болжам бір жыл бұрын 15,25% -дан 15,5% -ға дейін қайта қаралды. Бұл бағаның өсу тәуекелінің күшеюін және жүйеде жоғары мөлшерлемелерді ұстап тұру қажеттілігін көрсетеді.
«Инфляциялық күтулерді бағалау жылдық көкжиекте 11,4% -ға дейін өсті (бұрын 11,3%). Бұл ретте Ұлттық банк 2026 жылы ТБИ-ді 9,5-11,5% деңгейінде күтеді. Жоғары ставкалар, ҚР егеменді рейтингі бойынша S&P болжамының жақсаруы, Ұлттық банктің шетел валютасын нетто-сатуының өсуі және АҚШ ФРЖ ставкаларының төмендеуі аясында қазақстандық МБҚ-ға резидент еместердің сұранысының әлеуетті өсуі ұлттық валюта бағамына қысымды бәсеңдетуі мүмкін «, — делінген ҚҚҚ шолуында.
Бір жылдан кейін Brent баррелінің бағасы бір баррель үшін $66,7 белгісінде (бір ай бұрын — $66,5) күтілетін Федералдық резерв ставкаларының төмендеу циклінің басталуы және ОПЕК + өндірудің баяу ұлғаюы аясында (тамызда және қыркүйекте 137 мың баррелге ұлғаюға қарсы қазаннан бастап 555 мың баррелге) болжанып отыр.
«Елдегі экономикалық өсім алдағы 12 айда 4,8% -ға (ағымдағы 6,3%) дейін баяулауы мүмкін, Бұл шикізат өндірудің артуынан, ұзақ мерзімді қатаң қаржылық жағдайлардан және негізгі сауда серіктестерінің ЖІӨ баяулауының сақталып отырған тәуекелдерінен туындап отыр», — деп түйіндеді ҚҚҚ-да.
Теңге құнсызданбайды, бірақ құбылмалық сақталады
DAMU RG зерттеу тобының экономисі және директоры Тимур Айсауытов 2025 жылдың соңына қарай теңге бағамы бір доллар үшін 535-565 дәлізінде болатынын айтып отыр. . Қазір ұлттық валюта мұнай бағасы Brent барреліне 67-68 доллар шамасында және Ұлттық банктің негізгі мөлшерлемесі 16,5% деңгейінде 540 белгісіне жақын сатылады.
Тимур Айсауытовтың пікірінше, Ұлттық банктің арсеналы жағдайды бақылауда ұстауға мүмкіндік береді.Алдағы жарты жылдықта әлемдік нарықта күйзелістердің алғы шарты байқалмайды. Ұлттық банкте негізгі мөлшерлеме, қажеттілігіне қарай валюталық интервенция, өтімділікке қойылатын талаптар және пруденциялық шаралар, өзінің нысаналы аудиториясымен тиімді ақпараттық коммуникациялық саясат бар.
Экономистің пікірінше, теңгені нығайту үшін таяу айларда бірнеше факторлардың үйлесімі қажет болады. Олардың қатарында — мұнай бағасының айтарлықтай өсуі, инфляцияның ең болмағанда 7-8% -ға дейін сенімді төмендеуі және Қазақстанның негізгі сауда серіктесінің валютасы ретінде рубльдің нығаюы. Оның айтуынша, осы бағыттардағы, әсіресе сауда теңгеріміндегі тарихи оң ілгерілеулер бағамға теңгенің нығаюы түрінде әсер етті.
