Инфляцияны төмендету үшін не істеу керек деген мәселенің стратегиялық сипаты салмақтанып барады. Күні кеше мемлекет басшысы Үкіметке мұнымен айналысуды Үкіметке тапсырды. Үкімет кешеден бері мың түрлі тетіктердің оңтайлысын іздей бастағаны туралы хабарлар келіп жатыр.
Не істеу керек
Сарапшылар Үкіметке бұл мәселенің шешімін табудан гөрі торда отырған арыстанның жалынан сипап қайту жеңіл екенін айтып жатыр.
Ресми статистикаға сәйкес, Қазақстанда инфляция 2025 жылғы тамызда бір жылда 12,2% -ды құрады, ал шілдеде ол 11,8% деңгейінде болды. Өткен айда ақылы қызметтер (+ 15,3%) және азық-түлік тауарлары (11,7%) бәрінен де қымбаттады. Азық-түлікке жатпайтын тауарлардың бағасы 9,7% -ға өсті.
Ұлттық статистика бюросы хабарлағандай, жылдық инфляция деңгейіне азық-түлік пен алкогольсіз сусындар, коммуналдық қызметтер мен медициналық қызметтер үлкен үлес қосты.
Сарапшылардың сөзіне сенсек, ресми инфляция 12,2% болғанда оның нақты деңгейі шамамен бір жарым есе жоғары.
Мысалы, Мақсат Халық инфляция АҚШ немесе Қытай тәрізді дамыған елдерде ырыққа бағына бастады.
Еврода 2%, ал Қытайда нөлдік деңгейде. .
Оның пікірінше инфляциямен күрестің негізгі бағыттары — бұл мемлекеттік шығыстарды қысқарту және мемлекеттік бюджетті теңгерімдеу, отандық өндірісті дамыту және экономиканы әртараптандыру. Бұл бағыттағы жүйелі және жоспарлы жұмыс кезінде инфляцияны үш-төрт жыл бойы 6-8% дәлізіне дейін төмендетуге болады.
Сарапшы айтып өткендей, Ұлттық банк пен үкімет инфляциямен бірлесіп күресіп жатқанын айтты, алайда олардың мақсаттары мен құралдары бір-біріне қайшы келетінін мойындау керек.
Ұлттық банк инфляциямен күресу үшін нарықтан ақша өтімділігін алып, базалық мөлшерлемені жоғары ұстаса, үкімет үкімет мемлекеттік бюджет шығыстарын өсіріп, осылайша экономикаға ақшалай өтімділікті қайта енгізеді, мемлекеттік даму институттары арқылы жеңілдікті несиелендіруді жүзеге асырады,
Сарапшының айтуынша, осы екі арадан нарыққа үйлесімді жол таба білу екі тарапқа да қиын болып тұр.
Ең сенімді тәсілді мемлекеттік бағдарламалар мен кейбір тиімсіз жобаларды қысқартудан іздеу керектігін сарапшылар жиі айта бастады. Өзге тәсілдердің бәрі сыналды, нәтиже бермеді.
Бірақ үкімет қарап жатқан жоқ.
Ал келесі сарапшы Б. Зиябеков экономикалық ресурстарымыз әлсіз дейді. Мысалы, Түркияда инфляция 20-30 пайыздан асып кеткенде халқы аса қатты қиналған жоқ. Экономикалық өсімге ішкі ресурс дем берді, демек ішкі ресурстарға құтқару жастықшасы ретінде қарау керек деген қағиданы үкімет күнді-түні естен шығармау керек.
