Мұндай шешім вице-премьер — ұлттық экономика министрі Серік Жұманғариннің төрағалығымен өткен Сыртқы сауда саясаты және халықаралық экономикалық ұйымдарға қатысу мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның (ВАК) отырысында қабылданды.
Сиыр еті экспортын уақытша сандық шектеу ішкі нарықтағы бағаның өсуін тежеу және халық үшін ІҚМ етінің жеткілікті көлемін қамтамасыз ету үшін енгізіледі. Бұл ретте квоталар ірі адал өндірушілерге қолданыстағы келісімшарттар бойынша жеткізілімдерді сақтауға және шетелдік өткізу нарықтарын ұстап тұруға мүмкіндік береді. Тиісті бұйрықты Ауыл шаруашылығы министрлігі қабылдайды.
Бұған дейін біз Қазақстанда сиыр етінің бағасының өсуі 2025 жылдың қарашасына қарай да жалғасатынын жазғанбыз, кейбір болжамдар бойынша оның бөлшек сауда бағасы килограмына алты мың теңгеге жетуі мүмкін.
Фермерлер бұл құнды орынды деп санайды. Нарықта сиыр етінің тапшылығы неге пайда болды, бүгінгі Қазақстандағы мал шаруашылығы қалай жұмыс істеуде және сиыр еті неге жылқы етінен қымбат, ол ешқашан болмаған.
«Атамекен» ҰКП басшысының орынбасары Тимур Жаркенов осыған дейін көрші мемлекеттерде бағаның күрт өскенін және аталған тауардың белгілі бір тапшылығы байқалатынын мәлімдеген болатын.
Бұған дейін салалық одақ мүшесі Мақсұт Бақтыбаев журналистермен кездескен кезде елдегі ІҚМ саны қысқарғанын, бұл тапшылыққа және соның салдарынан бағаның өсуіне алып келгенін хабарлаған болатын. Ол атап өткендей, ресми дереккөздерде бұрын ішкі нарықтағы бағаның өсуі экспорттың ұлғаюымен байланысты екені айтылған болатын. Алайда М. Бақтыбаевтың бұл уәжбен келіспегені белгілі болған.
Оның мәліметінше, шетелге жылына небәрі 15 мың тоннаға жуық сиыр еті экспортталады — бұл тұтынудың тек 3% -ы ғана және мұндай көлем бағаны таратуға қабілетсіз. Сарапшының пікірінше, негізгі проблема мал басының жетіспеушілігімен байланысты.
Нарықта ет азайып барады, ал фермерлер мал басын көбейтуге асықпайды
Соңғы трт жыл бойы ірі қара және ұсақ малды Қазақстаннан тыс жерлерге шығаруға тыйым салынып, үкімет халық үшін ет бағасының өсуіне жол бермеуге тырысады. Бірнеше жыл бұрын енгізіліп, кейіннен үнемі ұзартылып келген мал экспортына тыйым салу жалпы нарыққа теріс әсер етті. «Мал шаруашылығын дамытуға миллиардтаған қаржы салынды, біз Бразилия, Австралия немесе Канада сияқты ет державасына айналамыз деп жарияланды. Фермерлер басқа істерді тастап, мал шаруашылығымен айналыса бастады, мал, техника сатып алды, өз қаражаттарын салды, несие алды. Кенет, бір түнде, соғыс жарияламай, экспортты жапты «, — деп түсіндірді Қазақстанның Ет одағының төрағасы Мақсұт Бақтыбаев.
Өнімнің бағасы арзандай бастады, себебі Қазақстанның ішкі нарығы өте аз, мұнда небәрі 20 миллион адам тұрады. Жағдайды мал шаруашылығы өнімдерін өзіндік құннан төмен бағамен сатып алып, бағаны сындыра бастаған делдалдар пайдаланды. Фермерлер орасан шығынға ұшырады, бірақ олардың баратын жері жоқ еді, себебі сатылмайтын малды азықтандыру шығынды іс болып шықты.
Ет одағы өкілінің пікірінше, қысқа мерзімді перспективада ет комбинаттары мен ет сатумен тікелей айналысатындар жағдайға пайда көріп отыр. Фермерлер бұл тыйымнан миллиардтаған шығынға ұшырап, ақырын жабыла бастады.
Одақтың мәліметінше, 35-тен 45% -ға дейін шағын және орта фермерлік шаруашылықтар жабылды. Ірі компаниялардың жартысына жуығы дерлік.
Одан кейін Ауыл шаруашылығы министрлігі экспорттық квоталарды енгізді. Осылайша фермерлерге «Экспорттауға болады, бірақ шектеулі мөлшерде» деген белгі берілді. » Осының бәрі саладағы жағдайға теріс әсер етті, бизнесті жандандыруға көмектесе алмады.
