Қазақстанда жаңа салынған үйден пәтер сатып алушыларға қойылатын талап күшейіп, құрылыс компанияларының «сұр схемасына» тосқауыл қою үшін дольщиктерге тек банк арқылы төлем жасауды міндеттемекші. Жаңа талаптың негізгі мақсаты тұрғындарды алаяқтар мен заңсыз құрылыс компанияларынан қорғау.
Бүған дейін
Ақпан айында осы мәселеге Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин егжей-тегжейлі тоқталған болатын.
Енді не болады
Қаржы министрлігінің «Ашық НҚА» порталында жарияланған бүгінгі құжат жобасында 78 млн теңгеден жоғары тұратын пәтер сатып алғандардың есепшоты бақыланатыны айтылды.
Бұған дейін Құны 74 млн теңгеден асатын активтерді сатып алатын қазақстандықтар қаражатты қайдан алғаны туралы ақпаратты ашық көрсетуі тиіс болатыны айтылған болатын.
Мемлекеттік кірістер комитетінің дерегінше, жеке тұлғалардың қолда бар активтерін тіркеу үшін барлық цифрлық дерекқорлардан, оның ішінде екінші деңгейдегі банктерден мәліметтер алу тетігі қамтамасыз етіледі.
«Бірақ болашақта 20 мың айлық есептік көрсеткіштен асатын (74 млн теңге) мүлік сатып алынатын болса, шығыстарды жабу көздері туралы ақпарат ашылуға тиіс. Сонымен қатар азаматтарға ерікті түрде декларациялау құқығы берілді», – делінген хабарламада.
Жыл сайынға кірістер мен мүліктер туралы (270.00 нысан) декларациясы мемлекеттік қызметшілерге, квазимемлекеттік және жеке компаниялардың басшылары мен құрылтайшыларына және олардың жұбайларына, сондай-ақ ел аумағынан тыс жерде активтері және дербес салық салуға жататын кіріс алған жеке тұлғаларға сақталады.
Құжат түсіндірмесінде, бұл жобаның «Банк шоттарының бар-жоғы және олардың нөмірлері туралы, осы шоттардағы ақшаның қалдығы мен қозғалысы туралы, сондай-ақ сыйақыны қоса алғанда, өтеу сомаларын көрсете отырып, активтер мен міндеттемелер туралы декларацияны ұсыну жөніндегі міндет туындаған, жеке тұлғаға берілген кредиттер туралы мәліметтердің нысандарын бекіту туралы» нормаларға сәйкес әзірленгені айтылған.
«Жоба мақсаты – екінші деңгейдегі банктермен активтер мен міндеттемелер туралы, кірістер мен мүлік туралы декларацияны ұсыну бойынша міндеті туындаған жеке тұлғалардың банк шоттарының болуы және олардың нөмірлері туралы, осы шоттардағы ақша қаражаттарының қалдықтары мен қозғалысы туралы, жеке тұлғаларға берілген кредиттер туралы, сондай-ақ бір жыл ішінде құны 20 000 АЕК-тен асатын мүлікті сатып алған жеке тұлғалардың шоттардағы қаражаттардың қалдықтары мен қозғалысы туралы мәліметтерді ұсыну нысанын бекіту», – делінген министрлік құжатында.
Бұл норма арқылы министрлік екінші деңгейдегі банктерден активтер мен міндеттемелер туралы, кірістер мен мүлік туралы декларацияны табыс ету міндеті туындаған жеке тұлғалардың шоттарындағы ақша қаражатының қалдықтары мен қозғалысы туралы мәліметтерді алып отырады. Бұл салық органдарының камералдық бақылауды уақтылы жүргізуіне жол ашып, жеке тұлғалардың кірістері мен мүлкін бақылаудың тиімді жүйесін құруға мүмкіндік бермек.
Сондай-ақ осындай тәсілдер арқылы министрлік бюджетке түсетін түсімдерді көбейтіп, көлеңкелі экономика үлесін қысқартуды қолға алады.
«Жоба екінші деңгейдегі банктермен активтер мен міндеттемелер туралы, кірістер мен мүлік туралы декларацияны ұсыну бойынша міндеті туындаған жеке тұлғалардың банк шоттарының болуы және олардың нөмірлері туралы, осы шоттардағы ақша қаражаттарының қалдықтары мен қозғалысы туралы, берілген кредиттер туралы, кірістер мен мүлік туралы мәліметтерді ұсыну нысанын бекіту үшін әзірленген, бұл қашықтықтан мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді және нәтижесінде бюджетке түсетін түсімдер көлемін ұлғайту және көлеңкелі экономика үлесін қысқартуғат ықпал етеді», – делінген құжатта.
