Бірақ сарапшылар бұған қуанудың түк те қажеті жоғын айтады. Басқаша айтқанда ОПЕК+сегментінде аспаннан шұға жауса да бізге шұлық та бұйырмайын деп тұр.
Мұнай өндіру көлемі тәулігіне 547 мың баррельге артатын болса, қыркүйекте Сауд Арабиясы тәулігіне жалпы көлемі 9,978 млн баррель, Ресей 9,449 млн, Ирак 4,220 млн, Қазақстан тәулігіне 1,550 млн баррель мұнай өндіруі тиіс. Бірақ сарапшылар мұнай өндірудің көлемінің тым артып кетуі әлемдік нарықтағы мұнай бағасының құлдырауына да себеп болатынын айтып жатыр.
Мұнай-газ саласының сарапшылары да мұнайды көп өндіруден Қазақстан ешқандай пайда таппайтынын жиі айтады. Сарапшы Олжас Байділдиновтің пікіріне сүйенсек, мұнай өндіруді шектемеуден Сауд Арабиясы мен Біріккен Араб Әмірліктері ғана пайда көреді. «Өйткені бұл елдер нарыққа тәулігіне 5 млн баррельден асырып мұнай шығара алады.
Биыл жыл басында Алмасадам Сәтқалиев АҚШ-қа ұшып барып, Total, ExxonMobil, Shell, Chevron секілді алпауыт компаниялардың басшыларымен мұнай өндіруді шектеуге қатысты келісімге келуге тырысса да сөзін өткізе алмады.
Олжас Байділдиновтың айтуынша, Қазақстан тәуелсіздік алғалы бері мұнай экспортын әртараптандыру мардымды ештене істей алмады. Логистика мәселесі де мәз емес. Мұнайымыздың басым бөлігі Каспий
Осыған байланысты мемлекет тез арада баламалы логистиканы күшейту керек. Ол үшін қазір айтылып жүрген Транскаспий бағытын тез арада іске асыру керек және Қытай бағытындағы Атасу-Алашанькоуды кеңейту керек. Сондай-ақ ішкі резерв, қойма қуатын көтеру мәселесін қолға алу да кезек күттірмейді.
Негізінде Бектенов үкіметі әзірлеген 2025–2029 жылдарға арналған әлеуметтік-экономикалық даму болжамында үш сценарий қарастырылған: оптимистік, базалық және пессимистік. Жоспардың барлығы мұнайдың экспорттық бағасына негізделген. Экономиканың оптимистік сценариймен дамуы үшін мұнай бағасы кемінде 90 АҚШ доллары болуы тиіс. Ал пессимистік жоспар мұнай бағасының 60 долларға дейін төмендеуі қарастырылады. Қазірдің өзінде мұнай бағасы пессимистік сценарийге жақын. Бұл шектен ары өтіп кетсе не болады? Үкімет бұған қатысты жоспары туралы әлі жұмған аузын ашқан жоқ. Басқаша айтқанда Ұлттық қордағы 61 млрд АҚШ доллар үкіметтің ертеңгі күнге сеніміне дем беріп, артық басымен ойлау мүмкіндігін шектеп отыр. Демек пессимистік болжамның бізге екі -ақ рет аттап жетіп келуіне үкіметтің бейғамдығы себеп болып отыр.
