Қазақстанның Ауыл шаруашылығы министрлігі ет пен малды құжатсыз сатушыларға қылмыстық жауапкершілік енгізуді ұсынып отыр, деп мәлімдеді министр Айдарбек Сапаров үкімет отырысында.
Бұл жерде Сапаровтың назары көтерме саудада, павильондарда және «Жасыл базарда» немесе тіпті багажда ветеринарлық анықтамасы немесе сертификаты жоқ кәсіпкерлерга бағытталып тұр. Олар өнімді қайдан алғанын және оның ветеринарлық бақылаудан өткенін растай алмаса, олар қауіп-қатерге тап болады.
Мәселенің түйіні
Азық-түлік бағасының қымбаттауы ел ішінде анық сезіліп келе жатыр. Әлеуметтік маңызы бар тауар құнын мемлекеттік қолдау тетіктері арқылы төмендетуге қанша тырысқанмен, қымбатшылықтың қарқынын тежеу мүмкін болмай отыр.Тапқаны тамақтан артылмайтын жұртшылыққа бұл оңайға соқпайтыны анық.
Министр нарықтағы баға заң шеңберінде реттелуі қажет екенін, егер кәсіпкер заңды бұзса, заң шеңберінде жазалануы тиіс екенін айтып отыр.
Сапаровтың айтуынша, қазір елімізде АЖЖ жүйесі енгізілуде — бұл барлық ауыл шаруашылығы жануарлары тіркелетін электрондық база. Әрбір жануардың өз нөмірі, сондай-ақ егу және тексеру тарихы болуы тиіс. АШМ атап өткендей, жүйе жұмыс істеп жатыр, бірақ барлық фермерлер мен сатушылар ережені сақтамайды.
Ал тиісті бақылаусыз еттің сапасы мен қауіпсіздігіне кепілдік беру мүмкін емес. Бақылау қатаң болады.
Сарапшылар министрдің бастамасы қажет кезде көтеріліп отырғанын айтады. Нарық заманында баға құбылмалы болып отырса да оның бақылаудан шығып кетпеуін қадағалайтын мың түрлі тәсіл бар. Ол үшін қолданыстағы заңнамаға өзгеріс енгізу керек.
Сарапшы Сапарбай Жобаев халықтың табысының 60-70 процентін азық-түлікке жұмсайтынын, осының бәрі наразылық тудырғанын айтады. Баға динамикасы маусымдық факторларға тікелей байланысты. Нарыққа жаңа тауарлардың жаңа партияларының келуімен тұтыну секторына инфляциялық қысым әлсірейді.
Қанша сынасақ та, ауыл бизнесі ілгері басып келе жатқан сала
Қазынадан қанша ақша құйылып, іргелі істер де атқарылды. Мұнай мен газ, темір мен көмірден пайда көп десек те, ауыл шаруашылығын ешкім сызып тастай алмайды. Жалпы ішкі өнімдегі отандық өнімдердің үлесін кем дегенде 50 процент асырмай, экономикалық қауіпсіздік болмайды.
Әйтпесе мемлекеттің қолданатын шаралары уақытша құбылыс қана болмақ. Мамандар бағаның тұрақтануынан гөрі халық табысын өсіруге ғана емес, ауыл мен қала арасындағы байланысқа көбірек көңіл бөлу керек. Қазақ фермерлері өсірген ауыл шарушалығы өнімдерінің кемі 40 пайызы елде қалса, қымбатшылықтың қыспағын халық қатты сезіне қоймайды.
