Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаровтың сөзінше
нарықтағы кейбір делдалдар бағаны қолдан көтеріп отыр
Баға үкіметтің емес, одан жоғарыда тұрған «көлеңкеде» отырған үкіметтің қолында тұр
Министрдің бұл жолы да мұны бақылаудың оңай еместігін ашық айтуы біздің елде баға үкіметтің емес, одан жоғарыда тұрған «көлеңкеде» отырған үкіметтің қолында тұр деген ой жарыққа шығуға ұмтылады. «Бұл – өте күрделі жұмыс, ал фермерлер үй шаруашылықтарынан етті өте арзан бағаға сатпайды. Қазақстан үшін 3,5 мың теңге болса да – бұл қалыпты баға. Біз көріп отырмыз, Өзбекстанда, Қырғызстанда, Тәжікстанда 6 мың теңгеге дейін жетеді. Бірақ бізде ет жеткілікті. Ет жеткілікті. Сауда департаменті делдалдар бойынша жұмыс істеуі керек, — деді Сапаров.
Етті сатып алып, қайта сатумен айналысатын делдалдардың көпшілігі өнімді ветеринариялық құжаттарсыз өткізетіні айтылып та, жазылып та жатыр. Осыған байланысты олардың жауапкершілігін арттыру жоспарланып отыр.
«Малды ауылдан сатып алып, базарға апаратын делдалдар бар. Олар кей кезде етті қажетті құжатсыз, анықтамасыз өткізеді. Ондай адамдарды қылмыстық жауапқа тартуға дейін шара қолдануды жоспарлап отырмыз. Оны да заңға енгізу керек. Бұған мән бермесек, ауру мал бүкіл халыққа қауіп төндіруі мүмкін. Сондықтан қатаң шара болуы керек, — деді министр.
Министрлік бұл бастаманы алдағы парламенттік сессияда қарауға ұсынуды көздеп отыр. Депутаттар өз жұмысын күзде қайта бастайды» дейді министр.
Ол атап өткендей, Қазақстандағы сиыр етінің орташа бағасы бір килограмына шамамен 2960 теңге. Малдың тірі салмағы (союға дейін) аймаққа байланысты килограмына 1250-ден 1500 теңгеге дейін тұрады.
Мал сойылғанда, шығатын ет салмағының шамамен 50% құрайды, сондықтан ақырында бағасы килограмына шамамен 2700-2800 теңге. Бірақ бөлшек сауда бағасын бақылау қиын. Өз үстеме бағасын қосатын сауда нүктелері мен делдалдар тым көп.
«Осыған қарамастан, біз Сауда министрлігімен бірлесіп осы жұмысты жүргізудеміз. Үстемеақыны қараймыз, шекті бағаны қараймыз, айыппұл саламыз, осы мәселелердің бәрін шешеміз, бірақ ет жеткілікті, тағы да айтайын, біз әлі де ет экспорттаймыз «, — деді Айдарбек Сапаров.
2024 жылы, мысалы, 22 мың тонна сиыр еті шығарылды. Бұл шамамен 122 мың ірі қара мал мен 1 млн бас қой. Министр мәселе етті қымбаттататын делдалдарда деп есептейді. Фермерлер бір тиынға сатпайды, себебі мал өсіру — қиын және шығынды жұмыс. «Қазақстан үшін бағасы 3500 теңге болса да — бұл қалыпты баға. Біз қазір Өзбекстанда баға 6 мыңға дейін жететінін көріп отырмыз. Түрікменстанда, Тәжікстанда 6 мыңға дейін килограмм ет жетеді. Бірақ біз етпен қамтамасыз етілгенбіз, ет жеткілікті. Бұл жерде бізге делдалдармен жұмыс істеу керек. Сонда тәртіп орнатамыз деп ойлаймын. Бүгінгі еттің бағасы тұрақты «, — деп түйіндеді сөзін Айдарбек Сапаров
