Ұлттық банктің инфляцияны тежейтін тіректі ішкі нарықтан таба алмай, қатты сасқаны тағы да байқаллды.
Не болды
Инфляцияның жылдамдағы дес бермей бара жатыр: Бағаның өсуі тұтыну тауарларының, оның ішінде азық-түлік тауарларының кең ауқымына байқалады.
«Мамырда жылдық инфляция 11,3%-ға жетті. Бағаның өсуіне жекелеген азық-түлік өнімдері мен нарықтық қызметтердің қымбаттауы негізгі үлес қосты», делінген ҚР Ұлттық банкінің шолуында.
«Мәселен, мамыр айында жемістер, қант, кофе, шай мен какао, сондай-ақ ет қымбаттады. Жеміс бағасының өсу қарқыны өткен аймен салыстырғанда 2,2% -ға дейін жеделдеді, бұл едәуір дәрежеде импорттық өнімнің қымбаттауынан және маусымдық фактордан туындады. Бағаның ең көп өсуі лимондарға (9,1%), алмаларға (6,1%) және алмұрттарға (5,2%) тіркелді. Маусымдық түзетулерді ескере отырып, жеміс бағасының өсуі 0,7% -ды ғана құрады, бұл қымбаттаудың маусымдық сипатын көрсетеді. Сонымен қатар, жемістер санатында мамыр айында банандардың дефляциясы байқалды (-5,7%)», дейді Ұлттық банк.
Ұлттық банк шолуында саусымдық фактордың дезинфекциялық үлесі көкөніс өнімдерінде байқалғаны айиылған.
- Мамыр айында көкөніс бағасы 0,9% -ға төмендеді, бұл ашық топырақтың жаңа өнімінің түсуіне және жылыжай өндірісі өнімінің едәуір арзандауына байланысты.
- Бағаның төмендеуіне қияр (-37,1%) және қызанақ (-19,8%) ең көп үлес қосты «.
Импорттық инфляцияның әсері
- Сонымен қатар, Ресей рубліне қатысты теңге бағамының әлсіреуі және ресейлік қант импортының жоғары көлемі аясында Ресейден импорттық өнімнің қымбаттауы салдарынан қант бағасының өсуі байқалды — + 2,3%.
- 2025 жылдың І тоқсанының қорытындысы бойынша Қазақстанға ақ дайын қант жеткізудегі ресейлік импорттың үлесі 72% -ды құрады.
- Ет тұтыну бағасының өсу қарқыны да баяулауына қарамастан жоғары болып қалып отыр (1,3%) және азық-түлік инфляциясына айтарлықтай қысым көрсетуді жалғастыруда.
- Мамыр айында сиыр, жылқы және қой еті бағасының өсуінің баяулауы шошқа және құс етінің қымбаттауымен өтелді.
- Қымбаттау ауыл шаруашылығында шошқа және үй құсын өндірушілер шығындарының өсуімен түсіндіріледі.
- Сүт өнімдері мен майлар мамыр айында ауыл шаруашылығы шикізатының қымбаттауы және өңдеуші өнеркәсіптегі өндірушілер шығындарының өсуі нәтижесінде қымбаттады.
Сонымен бірге әлемдік тұтыну нарықтары тарапынан сыртқы инфляциялық қысым біршама әлсіреді.
- 2025 жылғы мамырда ФАО азық-түлік бағаларының индексі 0,8% төмендеді, жылдық көрсетуде өсу 6,0% дейін бәсеңдеді.
- Бағаның едәуір төмендеуін астық, қант және өсімдік майлары көрсетті, бұл ұсыныстың ұлғаюына және қолайлы ауа райы жағдайларына байланысты.
Сонымен қатар ет пен сүт өнімдеріне деген жоғары сұраныс инфляцияға қарсы қысым көрсетуді жалғастырды.
- Бұдан басқа, әлемдік баға белгілеудің төмендеуіне және теңге бағамының салыстырмалы тұрақтылығына қарамастан, ұнның ішкі бағасы әлемдік бағадан едәуір жоғары болып отыр.
- Қант бойынша да осындай жағдай байқалады — ішкі бағалар сұраныстың маусымдық өсуі қарсаңында өсуін жалғастыруда.
- Сонымен бiр мезгiлде өсiмдiк майлары мен сүт өнiмдерiне әлемдiк бағамен салыстырғанда неғұрлым төмен бағалар тежеушi әсер етуде.
