Екінші деңгейлі банктердің сәуір айындағы депозит динамикасы Ұлттық банктің есебінде айтылады: 2025 жылғы сәуірде Қазақстанда депозиттер бойынша мөлшерлемелердің өсуі байқалды.
«2025 жылғы сәуірде Қазақтстанның депозиттік ұйымдарындағы клиенттердің депозиттері 833 млрд теңгеден 41,3 трлн теңгеге дейін өсті», — делінген сейсенбі күнгі есептен.
Есепке сәйкес, компаниялардың депозиттері сәуір айында Т304 млрд-қа, Т18,47 трлн-қа дейін, жеке клиенттердің депозиттері Т529 млрд-қа, Т22,8 трлн-қа дейін өсті.
Еске сала кетейік, 2025 жылғы қаңтарда Қазақстанның депозиттік ұйымдарындағы клиенттердің депозиттері Т882 млрд-қа қысқарып, Т40,4 трлн.
Сарапшылардың айтуынша, ең тиімді депозиттер Bereke bank, Freedom bank, RBK Bank, ЦентрКредит банкі, ВТБ банкі және Еуразиялық банк сияқты банктерде ұсынылады. Кейбір банктер жоғары мөлшерлемелі депозиттер ұсынады, мысалы, депозиттердің басқа түрлеріне қарағанда тиімдірек болуы мүмкін.
Өткен айға қарағанда теңгелік депозиттер 2,5%-ға — 31,9 трлн теңгеге дейін өсті.
Бұл жыл басынан бергі ең жоғары көрсеткіш және ол 2024 жылдың соңында ұлттық валютадағы депозиттер көлемінен сәл ғана төмен (желтоқсанда 32 трлн).
Депозиттердің жалпы сомасының 55,3% жеке тұлғалардың (22,8 трлн теңге), 44,7% заңды тұлғалардың (18,5 трлн теңге) шоттарында жатыр. Бұл көрсеткіштер бір айда пропорционалды түрде өсті.
Депозиттер көлемінің өсуі де елдегі ақша массасының бір айда 971 млрд теңгеге (сәуірде 45,7 трлн-ға дейін) ұлғаюы аясында болды.
Бұған дейін банктердің наурызда базалық мөлшерлеменің өсуіне қарамастан депозиттер бойынша мөлшерлемелерді көтеруге асықпайтынын жазғанбыз.
Наурыздың қорытындысы бойынша заңды тұлғалар үшін нарық бойынша орташа мөлшерлеме бір айда 0,8 пайыздық тармаққа ұлғайып, теңгелік депозиттер бойынша 15% құрады. Жеке тұлғалар үшін орташа мөлшерлеме ұлғайды Банктер базалық мөлшерлеменің өсуіне қарамастан депозиттер бойынша мөлшерлемелерді көтеруге асықпайды. Бұған Ұлттық банктің статистикасы дәлел.
7 наурызда Ұлттық банк базалық мөлшерлемені 15,25%-ден 16,5%-ге дейін көтерді. Базалық мөлшерлеме — бұл Ұлттық банктің депозиттері мен ноталары бойынша ең жоғары мөлшерлеме, сонымен бірге реттеушінің кредиттері бойынша ең төменгі мөлшерлеме. Егер базалық мөлшерлеме көтерілсе, онда кредиттер қымбаттайды, ал депозиттер — тиімдірек болады.
Базалық мөлшерлеменің көтерілуінен кейін банктер де өздерінің депозиттері бойынша шарттарды жақсарта бастады — алайда өзгерістер соншалықты елеулі емес. Наурыздың қорытындысы бойынша заңды тұлғалар үшін нарық бойынша орташа мөлшерлеме бір айда 0,8 пайыздық тармаққа ұлғайып, теңгелік депозиттер бойынша 15% құрады. Жеке тұлғалар үшін орташа мөлшерлеме 0,3 п.т. — 13,6% дейін ұлғайды.
Мерзімді депозиттің мерзіміне байланысты заңды тұлғалар үшін мөлшерлемелер:
- 1 айға дейін — 15,1% (бұрын — 14,2%);
- 1 айдан 3 айға дейін — 14,5% (бұрын — 13,9%);
- 3 айдан 1 жылға дейін — 14,7% (бұрын — 14%);
- 1 жастан 5 жасқа дейін — 14,9% (бұрын — 14%);
- 5 жылдан жоғары — 10,8% (бұрын — 11,3%).
Егер адам мерзімді депозиттен ақшаны оның қолданылу мерзімінен бұрын алса, онда ол сыйақыны ішінара жоғалтуы мүмкін. Бұл салымның пайыздарды жоғалтпай кез келген уақытта алуға болатын мерзімді емес депозиттен айырмашылығы бар.
Жеке тұлғалар үшін мерзімді депозиттердің ставкалары да салым мерзіміне байланысты түрленеді:
- 1 айға дейін — 14,3% (бұрын — 13,6%);
- 1 айдан 3 айға дейін — 15,7% (бұрын — 15,3%);
- 3 айдан 1 жылға дейін — 13,8% (бұрын — 13,7%);
- 1 жастан 5 жасқа дейін — 13,4% (бұрын — 13,3%);
- 5 жылдан жоғары — 2,2% (бұрын — 2,2%).
Бұған дейін банктердің өздерінің депозиттері бойынша мөлшерлемелерді өзгерткені белгілі болған. Мәселен, 14 наурыздан бастап ForteBank 6 айлық «Жинақ салым» бойынша мөлшерлемені 14% -дан 15,8% -ға дейін көтерді (ГЭСВ — 14,9% -дан 17% -ға дейін).
ЦентрКредит Банкі «Чемпион» және «Рахмет» депозиттері бойынша мөлшерлемені өзгертті: қысқа мерзімді салымдар үшін — өсу, ұзақ мерзімді салымдар үшін — төмендеу.
Жаңа ставкалар — мерзіміне байланысты 8,7-14,5% (ГЭСВ 9,1-15,5%) Home Credit Bank үш салымның шарттарын жаңартты. «Жинақ акционерлік» бойынша 3 айға опция қосылды, жартыжылдық мөлшерлеме 16,97% дейін өсті (ГЭСВ 18-18,5%).
«Жай» және «Пошта» салымдары бойынша мөлшерлеме 14,41% дейін көтерілді (ГЭСВ 15,5% дейін).
31 наурыздан бастап Еуразиялық банк ГЭСВ-ны «TURBO Жинақтаушы Депозит» бойынша: толықтырусыз — 17,6% -ға дейін көтерді.
