Әуежайлардың шетелдіктерге беруді қоғамдық пікір құп көрмейді, ал үкімет алаңдауға себеп жоқ дейді

Алғаш рет, 2019 жылы Алматы әуе-жайы шетелдіктердің басқаруына берілгенде қоғамдық пікір «неге ?» деген сауалға жауап іздеп бір бұлқынып қалған. Бірақ содан бері бұл жағдай қалыпты құбылысқа  дайналып барады.

Былтыр көлік министрі Қазақстанның 20-дан астам әуежайын шетелдік инвесторлардың басқаруына беруге дайын екендеріне  жариялады Министр Марат Қарабаев жақында  үкімет отырысы аясында өткен баспасөз мәслихатында әуежайларды шетелдіктерге сатуға заң аясында тыйым салынбағанын айтты. Ашық дерекөздерде Қазақстандағы әуежайлардың иелерінің кім екені туралы деректердің басы ашық. Ашық дереккөздердегі ақпарат бойынша бүгінде келесі әуежайлар жеке компаниялардың меншігіне өтіп кетті: Нақтыласақ,  

Мамырдың басында жQazaq Air әуе компаниясын сатып алған вьетнамдық SOVICO Group Қазақстандағы әуежайлардың бірін басқаруға алады деген ақпаратты Үкімет басшысының орынбасары Серік Жұманғарин пікірін білдірді.

 Оның айтуынша, Вьетнам – Оңтүстік-Шығыс Азиядағы ең ірі серіктестеріміздің бірі. «Қазақстан Президентінің Вьетнамға сапары барысында вьетнамдық SOVICO Group біздің ұлттық «Qazaq Air» авиакомпаниясын сатып алды. Жақында олар тағы да келді, мен олармен кездестім. Олар енді әуежайымызды да сатып алу мәселесін қарастырып жатыр, себебі әуе компаниясына базалық әуежай қажет. Бұл компания өте үлкен, қарқынды дамуда. Осы бағытта үлкен жұмыстар жасалмақ», – деп мәлімдеді Үкімет басшысының орынбасары Жұманғарин.

Бұл пікірге де қоғамдық пікірдің көзқарасы оң болмаған 

 Qazaqstan Ardagerleri қауымдастығының төрағасы Бақытбек Смағұл журналистербен кездескен кезде  кез келген елдің басты стратегиялық нысаны  екенін, заманауи соғыс тактикасы бойынша қандай да бір елді басып алу үшін жау алдымен оның ірі елді мекендерінің әуежайларын қолға түсіруге тырысатынын айтыпты.   Мәжіліс депутаты Мақсат Толықбай Бас прокурордың атына ресми сауал жолдап, Астана әуежайындағы шетелдік инвестордың қиянатына қатысты наразылық ескерткен. Сарапшы Арман Бейсембаевтың  айтуынша, мұның саяси астары жоқ, тек  субъектілер арасындағы кезекті мәміле. Егер сату туралы әңгіме жүріп жатса, сарапшының айтуынша, шетелдіктер сатып алу туралы ұсыныс жасаған шығар. Бұл ретте экономист та шетелдіктер осындай нысандарды басқарып, Қазақстан жерінде ірі табыс таба алатынын мойындайды. Ал біздің елімізде осындай нысанды иеленіп, дамытқысы келетін ресурстар мен меншік иелері жоқ.  Көптеген сарапшылар қызмет көрсетудің жақсарып, әуежайды күрделі жөндеуден өткізуді болжап отыр, бірақ Арман Бейсембаев болса бәрі өзгеріп кетеді деп қиялдау артық екенін айтады,  бұл мәміле әуежайдың жағдайына қаншалықты оң әсер ететінін айту әзірге мүмкін емес.  

Үкімет басшысы Олжас Бектенов депутаттарға осы стратегиялық нысандарға қатысты қысқаша түсініктеме берді. Оның тұжырымдауынша, белгіленген шаралар шетелдік капиталды тарта отырып, Қазақстанды таяу және алыс шет елдер үшін негізгі транзиттік торап ретінде күшейтуге бағытталған.

«Шетелдік инвестордың – түркиялық TAV Airports қатысуымен Алматы әуежайында 2024 жылы жаңа халықаралық терминал пайдалануға берілді. Оның өткізу қабілетін жылына 14 миллион жолаушыға дейін ұлғайтады. Бұған қоса, YDA түрік холдингі мемлекеттік-жекешелік әріптестік аясында Түркістан қаласында жаңа «Әзірет Сұлтан» халықаралық әуежайын салды. Оған жалпы көлемі 70 млн доллардан астам инвестиция тартылды», – деді Үкімет басшысы.

Қысқасы, премьер-министр қоғамдық пікір, парламент қабырғасында айтылған қарсы пікірлерге қарамастан  әуежайларды инвесторларға тапсыру жалғасатынын жариялады. Бұл бізге  өңірлік әуежайлардың қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін қажет. «Өз кезегінде инвесторлар алдында бейінді емес қызметтерді кезең-кезеңімен шығара отырып, қызметтің негізгі түрі ретінде авиациялық қызмет көрсетуді жүзеге асыру бойынша міндеттемелер белгіленеді», – деп сендірді Олжас Бектенов.

Мәжіліс депутаты Ерлан Саировтың айтуынша,  біздің ел, әлемдік нарықтың бір бөлшегі ретінде жаханданудың әсерінен шет қала алмайды. Ал қазіргі жағдайда шетелдік инвесторлардың елге келуі біз үшін тиімді. Себебі бұл ғасырдағы тартыс инвестиция айналасында жүретінін сарапшылардың бәрі айтып жатыр. Мұндай жағдайда — азаматтық авиация саласындағы мемлекеттік саясат айқын және түсінікті болуы тиіс.

Бізге халықаралық ретінде қандай әуежайлар қажет, өңірлік ретінде қандай, жергілікті ретінде қандай әуежайлар қажет деген нақты талдау мен стратегиялық пайым болуы тиіс. «Бізде мұның бәрі субъектілердің қолына беріледі ғой: әуежайды басқарушылар осы стратегияны өздері жасайды деп есептеледі» — деп атап өтті ол.

Осылайша, Ерлан Сайров  атап өткендей, көлік министрлігі тұлғасындағы мемлекет Қазақстан авиациясына инвесторлар тартуды модерлейтін байланыстырушы буын болуы тиіс. Қазақстанның елді мекендерінің арасы бір-бірінен қашық орналасқандықтан, әуежайларды салуға мемлекет мүдделі болуы керек.  Ал  оны шетелдік инвесторларға басқаруға беру халықаралық тәжірибеде бар құбылыс.  

Продолжая тему:
URBAN TALKS ASTANA: международный диалог о будущем городов — путь к национальному урбан форуму в Кызылорде
5 июля 2025 в 22:41
Новые тарифы на воду в Казахстане: Первые результаты
1 июля 2025 в 13:37
Любите наушники? Летом это может обернуться проблемами со здоровьем
5 июля 2025 в 21:21
Доходов не хватает даже на еду: в Казахстане растет число крайне бедных семей
3 июля 2025 в 10:07
В Астане около 700 гвардейцев присягнули на верность Родине
5 июля 2025 в 18:15
Авто из ЕАЭС могут оказаться под запретом в Казахстане?
4 июля 2025 в 16:24
Президент Токаев поздравил Нурсултана Назарбаева с 85-летием
5 июля 2025 в 18:10
Казахстанцев ждут длинные выходные в июле
1 июля 2025 в 15:26
В Алматы прошел большой субботник в рамках акции «Таза Қазақстан»
5 июля 2025 в 17:57
Высокая ставка: Евразийский банк предлагает казахстанцам заработать на вкладе
2 июля 2025 в 15:23
Вынесен приговор экс-акиму Риддера и его подчиненным
5 июля 2025 в 16:51
Банки Казахстана продолжают наращивать объемы кредитования населения
1 июля 2025 в 19:37
Подача на визу в Германию теперь только через TLScontact
5 июля 2025 в 16:36
Актуальные курсы валют в Астане, Алматы и Шымкенте на 5 июля
5 июля 2025 в 11:12
В Илийском районе выяснили причины перебоев с поливом
5 июля 2025 в 16:29
Kaspi.kz: Теперь доступно погашение кредита или рассрочки круглосуточно в мобильном приложении
4 июля 2025 в 18:17
В Туркестанской области начнут выращивать шелкопряда и выпускать чай из шелковицы
5 июля 2025 в 15:39
То, что нам говорили с детства, оказалось мифом: правда о купании после еды
1 июля 2025 в 13:14
Тимур Тұрловтың Freedom Holding акциялары американдық биржалық қорға қосылды
5 июля 2025 в 15:37
Эти лекарства нужно взять с собой в отпуск — список, который может спасти отдых
5 июля 2025 в 19:07
В Казахстане выставили на торги 39 участков с твердыми полезными ископаемыми
5 июля 2025 в 15:13
Цены на картофель выросли почти вдвое
1 июля 2025 в 17:27
В Астане перекроют дороги у «Астана Арены» из-за концерта ко Дню столицы
5 июля 2025 в 15:08
Одна цена для всех: Kaspi установил новую комиссию за переводы на карты других банков
1 июля 2025 в 14:26