Мемлекеттің қарызы 17,2% -ға өсіп кетіпті

Мәжілісте 2024 жылға арналған республикалық бюджеттің орындалу қорытындылары бойынша үкіметке қатысты қатаң сын айтылды.

Бір жыл ішінде мемлекеттік қарыз 16,8% -ға өсті. 1 сәуірдегі жағдай бойынша ол 31,9 трлн теңгеге жетті. ЖІӨ-ге қатысты үлес 22,2% -ға дейін төмендеді, деп хабарлайды Tengenomika Telegram-каналы.

 Барлық қарыздың 96% -ын үкіметтің міндеттемелері құрайды. Оның 22,6 трлн теңгесі — ішкі қарыз. «Қалғаны — сыртқы қарыз және жергілікті атқарушы органдардың қарыздары. Қазақстанның мемлекеттік қарызы өсіп келеді, бірақ экономика әзірге тез өсуде — бұл тәуекелдерді жеңілдетеді. ЖІӨ-ге қатысты 22,2% қарыз деңгейі халықаралық өлшемдер бойынша қалыпты болып саналады» дейді сарапшылар.

 Палата вице-спикері Дания Еспаева тапшылықтың өсуі, мемлекеттік қарыздың ұлғаюы және бюджет қаражатының жаппай игерілмеуі сияқты жүйелі проблемалар туралы мәлімдеді. Бұл бұзушылықтар жылдан жылға қайталанып, елдің қаржы жүйесінің тұрақтылығына нұқсан келтіреді.

«Өкінішке орай, депутаттық корпустың жыл сайын үкімет бюджетті орындау кезінде жол беретін проблемаларды көтеріп отыруы дәстүрге айналды», — деді Дания Еспаева

Оның айтуынша, бюджет үдерісіндегі қателіктер созылмалы күйінде қалып отыр.

Ол квазимемлекеттік сектор проблемаларына жеке тоқталды.

«Осы жылы қаржы, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, көлік министрліктері ең көп игерілмеуге жол берді, олардың әрқайсысы 20 млрд теңгеден астам қаржыны игере алмады «, — деп қорытындылады Дания Еспаева.

Бұған дейін 2026-2028 жылдарға арналған бюджет шығыстарын қысқарту жоспары туралы хабарланған болатын. Негiзгi назар өнiмсiз және тиiмсiз шығыстарды қысқартуға аударылатын болады. Бұл семинарлар, көрмелер, конференциялар ұйымдастыру, консалтингтік қызметтер алу, әкімшілік ғимараттар салу, көлік құралдарын сатып алу және күрделі шығындар.

Экономисттер  келтірген деректері бойынша, өткен жылдың қорытындысы бойынша Қазақстанның мемлекеттік қарызының негізгі бөлігі үкіметке тиесілі — 30 трлн 74,9 млрд теңге (57,445,4 млрд доллар).

«Бұл сома Ұлттық қордан республикалық бюджетке кепілдендірілген трансферттермен салыстыруға болады, бұл борышқа қызмет көрсету шығыстары жоспарлау кезінде назар аударуды талап ететін бюджет шығындарының елеулі бабына айналатынын көрсетеді» дейді сарапшы Б. Зиябеков.

2025 жылдың басындағы үкіметтің кеңейтілген отырысында президент Қасым-Жомарт Тоқаев баяндаманы тыңдады, оның аясында вице-премьер Серік Жұманғарин Қазақстанның мемлекеттік борышы «бақылауда» деп сендірді. Ол ЖІӨ-ге қатысты 22,8% көрсеткішін тағы да жариялады (ХВҚ деректерімен шамалы алшақтық түрлі әдістемелермен немесе есептік кезеңдермен байланысты болуы мүмкін) және оның «белгіленген ковенанттар шегінде», сондай-ақ «көрші елдерде» төмен екенін, онда бұл көрсеткіш 30% -дан жоғары екенін атап өтті.

Шындық бұғып қалғанда деректер сөйлейді

 Біраз елдер қарызға батып жатыр. Олармен салыстырғанда біздіің ЖІӨ-нің 22% көлемінде мемлекеттік борыш деңгейімен шын мәнінде салыстырмалы қаржылық тұрақтылықтың аралы болып көрінеді. ҚР төмен борышы — бұл елге дағдарыс кезінде барынша икемді болуға және маневр жасау үшін мүмкіндіктерге ие болуға мүмкіндік беретін «қауіпсіздік жастығы». Борышқа қызмет көрсету барған сайын ресурстарды қажет етсе де, ағымдағы деңгей апатты болып көрінбейді. Мәселе даму мен әлеуметтік қажеттіліктерге арналған бюджет шығыстарының қажеттілігін, сондай-ақ шикізат бағасының әлеуетті ауытқуын ескере отырып, ұзақ мерзімді перспективада осы төмен көрсеткішті сақтап қалуға бола ма деген сұрақта.  «Өзімізді өзге елдермен салыстырып, белді босатып алуга болмайды. Өзге елдерде, айталық Өзбекстанда шикізаттық емес сектордың экономикалық ресурстары мықты. Батыстан келген дауылға қалқан болатын қауқары бар. Ал біздің қарыздың қандай қаржы көзі арқылы қайтаратынымыз көп ретте жұмбақ. Қарызға кіріп, ақталғанша, қарызды азайтудың жолдарын қарастыру керек» дейді сарапшы

Продолжая тему:
Разбитый асфальт и дорожные проблемы в Туркестанской области
30 июля 2025 в 22:31
Контрольная точка — не контрольный выстрел. Что происходит с геологией Казахстана
28 июля 2025 в 10:53
В Шымкенте рассказали, что будет с госслужащими, игравшими в азартные игры
30 июля 2025 в 21:01
Евро, рубли, доллары: что будет с валютными депозитами после отзыва лицензии у банка
28 июля 2025 в 17:58
Алматинцам предлагают закрыть долги без штрафов
30 июля 2025 в 19:45
Спасатели МЧС Казахстана обнаружили фрагменты пропавшего вертолета
26 июля 2025 в 11:53
В Казахстане повысят цены на паспорта и визы в рублях с 9 августа
30 июля 2025 в 18:53
Что происходит с луком и картофелем в Казахстане: данные от Минсельхоза
29 июля 2025 в 11:27
В Алматы временно перекроют участок улицы Жубанова
30 июля 2025 в 18:08
Ночные проверки в Алматы: полиция поймала подростка за рулем
28 июля 2025 в 14:28
Кибермошенничество в Казахстане: как защитить себя в цифровом мире
30 июля 2025 в 17:32
Не болели COVID-19? Все равно пострадали — ученые обнаружили ускоренное старение мозга
29 июля 2025 в 13:25
Новое производство в Атырау: теперь здесь делают вагонные колесные пары
30 июля 2025 в 17:29
Пенсия по-новому: в Казахстане хотят пересмотреть порядок оформления
29 июля 2025 в 14:06
Пенсионерка через суд восстановила 13 лет трудового стажа
30 июля 2025 в 17:02
Концертное выступление Дженнифер Лопес в Астане: что нужно знать зрителям
29 июля 2025 в 17:10
Никогда не произносите эти слова в аэропортах: вас оштрафуют или посадят в тюрьму
30 июля 2025 в 16:54
Прокуратура Казахстана пресекла ввоз в страну подержанных шин
29 июля 2025 в 11:14
Обман под видом инвестиций: мужчина получил 6 лет за мошенничество
30 июля 2025 в 16:41
В Казахстане введут прогрессивный налог на продажу жилья
29 июля 2025 в 16:51
В Астане осужден мошенник, похитивший более 100 млн тенге
30 июля 2025 в 16:36
БЦК запустил ипотеку под 3,5%, но пользователи в сети спорят, насколько она выгодна
26 июля 2025 в 17:14
Интервенция басталды
30 июля 2025 в 16:03
Новый взгляд на инсульт: эксперты назвали неожиданный триггер
25 июля 2025 в 13:20