Energy Monitor телеграм-арнасында Нұрлан Жұмағұлов Қашағанды игерумен жеті инвестор айналысатынын, олардың әрқайсысының шарттары әртүрлі екенін еске салды.
Бұл акционерлердің жобаға әр уақытта қосылып, үлестерін тең емес сомаға сатып алуымен байланысты.
«Мысалы, ҚМГ жобаға 2005 жылы кірді (BP өз үлесін 16,7% -ын басқа серіктестерге 1,8 млрд долларға сатты). Кейінірек, Солтүстік Каспий бойынша ӨБК-де екінші қосымша келісімге қол қою кезінде ҚМГ символдық төлемге өз үлесін екі есеге ұлғайтты «, — деп түсіндірді Нұрлан Жұмағұлов.
Сарапшының айтуынша, қазір KMG Kashagan B.V. («ҚазМұнайГаздың» еншілес компаниясы) соңғы жеті жылдағы ең төменгі ауыспалы шығынға ұшыраған. Компания тіпті бюджетті қолдау үшін корпоративтік табыс салығы (КТС) бойынша аванстар да төлеуі мүмкін.
Сонымен қатар, Қашағанды игерумен айналысатын CNPC консорциумы әзірге КТС төлемейді. Бұл мәміленің құнының жоғары болуымен де, инвесторлармен уағдаластықтың кен орнын толық көлемде игеруді көздеуімен де байланысты. Қазір консорциумға қатысушыларға мұнай өндіруді ұлғайту пайдасыз.
«Өкінішке орай, Қашағанды толық көлемде игеру болған жоқ. Инвесторлар мұнайдың 90% -ын ала алатын кезде мұнай өндіруді ұлғайтудың қажеті қанша? Үш миллиард баррель мұнай өндіруге қол жеткізілгеннен кейін Қазақстанның пайдалы мұнайдағы үлесі бірнеше есеге артады ғой! «- деп атап өтті Нұрлан Жұмағұлов.
Бұл ретте инвесторлардың келісімшарт бойынша есеп айырысу шығындары қалай есептелетіні түсініксіз. Бұрын мұны Libor — Лондон банкаралық ұсыныс мөлшерлемесін қолдана отырып жасаған. Қазір схема өзгертілді — Libor 2023 жылдан бастап жойылды.
Қашағандағы шығындарды бағалауда оның орнына қандай нақты мөлшерлемені пайдаланатыны белгісіз. Бұл ретте инвесторлардың келісімшарт бойынша есеп айырысу шығындары қалай есептелетіні түсініксіз. Бұрын мұны Libor — Лондон банкаралық ұсыныс мөлшерлемесін қолдана отырып жасаған.
Қазір схема өзгертілді — Libor 2023 жылдан бастап жойылды. Қашағандағы шығындарды бағалауда оның орнына қандай нақты мөлшерлемені пайдаланатыны белгісіз.
Нұрлан Жұмағұлов келтірген сызба шетелдік журналистер жазған Қазақстан пайдасының екі пайызы табысты мұнайға жататынын көрсетеді. Ал ол өз кезегінде кен орнындағы барлық өндірудің 20% -ын құрайды. Қалған 80% ақша күрделі шығындарды жабуға жұмсалады. Осылайша, Қазақстанға нақты пайданың он пайызы түседі.
