Мемлекеттік депозиттерге кепілдік беру қоры ставкалар шегін директивті белгілеуден бас тартады, реттеудің басқа да құралдары банк секторының тұрақтылығы үшін жеткілікті деп санайды.
Баспасөз хабарламасында түсіндірілгендей, қор функцияларының бірі жеке тұлғалардың депозиттері бойынша сыйақы мөлшерлемелері реттеледі.
«2025 жылдың 1 наурызынан бастап Мемлекеттік депозиттерге кепілдік беру қоры теңгедегі депозиттер бойынша шекті мөлшерлемелерді белгілемейді және жақсы капиталдандырылған банктер өздерінің депозиттік саясатын басқа банктер сияқты нарықтық жағдайларда айқындайтын болады. Сонымен қатар, егер жақсы капиталдандырылған банктер өз депозиттері бойынша мөлшерлемелерді едәуір көтерсе (нарықтық мөлшерлеме + спредтен көп), олар жүйелі тәуекел үшін жарнаға қосымша арту дәрежесі мен тарту көлеміне мөлшерлес көтеріңкі жарнаны да төлейтін болады», — дейді Мемлекеттік депозиттерге кепілдік беру қоры
Бастапқыда бұл шара жоғары мөлшерлемелер есебінен банктердің депозиттерді агрессивті тартуынан халықты қорғау үшін енгізілген болатын.
2008 жылдан бастап аталмыш қор барлық банктер үшін шекті мөлшерлемелер белгіледі, одан асып кеткен жағдайда банктер қор резервіне жоғарылатылған жарнаны төлеуге тиіс болды.
«Мөлшерлемелердің «шегі» банктердің агрессивті депозиттік саясатын тиімді шектеді, бірақ нарықтың жұмыс істеуіне тікелей араласу болды», — дейді Мемлекеттік депозиттерге кепілдік беру қоры.
Өткен жылы шілде айында Қазақстандық депозиттерге кепілдік беру қоры мен алты басқарушы келісімге қол қойды. Бұл келісім бойынша олар бойынша осы компаниялар қор активтерінің пакетін — 200 млрд теңгені сенімгерлік басқаруға алады. Бұған дейін қордың жалғыз басқарушысы — бүгінгі таңда 1,3 трлн теңге — ҚР Ұлттық банкі (ҚРҰБ) болды.
Қаражатты мынадай компаниялар алады: Halyk Finance, BCC Invest, Jusan Invest, «Сентрас Секьюритиз», UD Capital, Tansar Capital. Олардың әрқайсысына берілетін нақты соманы қорда ашпайды. Сол кезде Әділ Өтембаев мұны құпия ақпарат деп атаған болатын.
Сондай-ақ екі кастодиан-банк — Halyk және ЦентрКредит Банкі таңдалды.
«Олар ең аз комиссияларды ұсынды», — деп түсіндірді Өтембаев.
Басқарушылар «мүдделер қақтығысының болмауын» ескере отырып, кастодиандар арасында «тең пропорцияда» бөлінді. Осылайша, Halyk ′ y BCC Invest, «Сентрас Секьюритиз» және UD Capital, ЦентрКредит Банкіне — Halyk Finance, Jusan Invest және Tansar Capital иеленген.
«Біз жүргізілген реформа өз депозиттері бойынша сыйақы мөлшерлемелерін белгілеу кезінде банктерге көбірек еркіндік береді деп күтеміз. Теңгелік депозиттер бойынша ставкалар нарықтық факторлармен айқындалатын болады, ал ставкаларды белгілеу кезінде банктер үшін енді нарықтың барлық қатысушылары айқындайтын нарықтық ставка басты бағдар болып табылады. Бұл банктер арасында салауатты бәсекелестікке жағдай жасайды және бөлшек депозиттік нарықты, әсіресе банктердің аз бөлігі бар сегменттерді дамытуға жаңа серпін береді», — дейді қор басшысы Әділ Өтембаев.
