Ұлттық банк төрағасының бірінші орынбасары Ерұлан Жамаубаев хабарлағандай, реттеуші қанша клиентке қызмет көрсететінін және шектеулер елдің қаржы жүйесіне қалай әсер ететінін талдайды.
Оның айтуынша, қазір ВТБ арқылы операциялар жүргізілмейді, сондықтан банктің қызметі Қазақстанның қаржылық тұрақтылығына қауіп төндірмейді. Жамаубаев елеулі қауіптенуге негіз жоқ екенін атап өтті.
Салымшыларға қатысты ол Ұлттық банк олардың санын және санкциялардың ықтимал салдарын зерттейтінін атап өтті. Бұл ретте азаматтар басқа банкті өз бетінше таңдауға құқылы, ал олардың қаражаты депозиттерге кепілдік беру жүйесімен қорғалған.
Ұлттық банк өкілі қолдау шаралары жағдайға байланысты қабылданатынын айтты. Егер төлемдер мен аударымдарда қиындықтар туындаса, реттеуші көмек көрсетуге дайын.
Ол сондай-ақ ресейлік банктерге қарсы санкцияларға байланысты мәселелер 2022 жылдан бастап үкіметтің бақылауында екенін және қайталама санкциялардың алдын алу үшін шаралар қабылданатынын еске салды.
Сарапшылардың көзқарасы
Қаржы талдаушысы Арман Бейсембаевтың айтуынша, бұл жағдай біздің банктер үшін қауіпті белгіл. Енгізілген шаралардың сипаты Еуропалық одақ санкцияларға бұрынғыдан да мұқият қарай бастағанын білдіреді. ды», — дейді, Себебі алдыңғы пакеттер «ауыр зардаптарға әкелмей, Ресейге аздап қысым көрсету әрекеті» сияқты көрінді. Бірақ енді көзқарас өзгерді — санкциялар қатаңдатылды. Бұған дейін «Лукойл», «Роснефть» санкцияға түскен, енді — бірқатар банктер, соның ішінде қазақстандық банктер.
«ВТБ-ға келетін болсақ, оның тізімге енгізілуін біздің қаржы жүйемізге соққы деп атауға болмайды, оның үстіне ол 2022 жылдың өзінде-ақ американдық санкцияларға түскен болатын. 2022 жылы Қазақстан нарығын тастап кеткен Сбербанк пен Альфа-банктің салмағы әлдеқайда көп болды. Сол кезде Сбербанк капиталдандыру бойынша елдің екінші банкі болатын. Міне, бұл шынымен де соққы болды. Қазір осыған ұқсас позицияны ұстанып отырған Kaspi компаниясына қарсы санкциялар енгізілгенін елестетіп көріңізші. Бұл таза түс болар еді — үрей, құлдырау, жүйенің құлдырауы. Ал егер санкцияларға бюджет қаражатының басым бөлігі өтетін Halyk түссе, оның салдары апатты болады. Біз мұндай сценарийге дайын емеспіз», — дейді сарапшы.
Сондай-ақ, Бейсембаев қазақстандық банктердің қазірдің өзінде шындап ойлануы керек екенін, «себебі келесі кезекте олар болуы мүмкін» деп атап өтті.
«Бұған алғышарттар жеткілікті. Елімізде қазақстандық банктердің банк карталарын ресімдеп, ресейліктерге SWIFT, Visa және Mastercard-ты жеке қатысуынсыз пайдалануға мүмкіндік беретін тұтас компаниялар жұмыс істейді. Бұл көлеңкелі бизнес, батыс саясаткерлері бұл туралы жақсы біледі. Ең ірі бестіктің барлығы дерлік әлеуетті соққыға ұшырайды. Егер бұл олқылықты жаппасаңыз және мұндай әрекетті тоқтатпасаңыз, олар тізімде келесі болуы мүмкін. Әзірге аздап дем алуға болады, бірақ демалуға ерте. Санкциялардың 20-шы және 21-ші пакеттері алыс емес екеніне сенімдімін», — деп қорытындылады Бейсембаев.
Өз кезегінде экономист Алмас Чукин қаржы секторы тұрғысынан алғанда елеулі алаңдаушылыққа себеп жоқ екенін айтты. Банктерде ішкі бақылау мен комплаенстің қатаң рәсімдері қолданылады.
Сарапшының айтуынша, соғыс басталғаннан бергі төрт жыл ішінде банктер жаңа жағдайларға бейімделіп, клиенттер мен операцияларды тексерудің тиімді тетіктерін құрды. Сондықтан заңды валюта нарығы үшін тәуекелдер аз. «Әзірге тізімде жақында құрылған және қаржы секторына жатпайтын жекелеген ұсақ компаниялар ғана бар. Біздің бақылауымыз өте қатаң, тек өте қатаң. Сондықтан жүйелік банктер санкцияға түспейді», — дейді ол.
Чукин күмәнді транзакциялардың едәуір бөлігі криптосфераға кетті деп есептейді.
