Қазақстанда алданған үлескерлердің проблемасы — ауқымды және күрделі құбылыс.
- Мыңдаған қазақстандықтар жосықсыз құрылыс салушыларға сеніп, баспанасыз қалды.
- Соңғы 2 жылда үлестік құрылыс саласындағы қылмыстық істер бойынша 16 адам сотталды, 300-ден астам компания әкімшілік жауапкершілікке тартылды.
- Айыппұлдардың жалпы сомасы 250 миллион теңгені құрады.
- Сарапшылардың айтуынша, үлескерлік құрылыс нарығының 80% -ға жуығы үлескерлердің ақшасын тартуға құжаттарсыз және рұқсатсыз жүзеге асырылады.
- Егер санмен айтатын болсақ, бұл бір жарым миллион шаршы метр шамасында.
Бүгін Сенатта «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй құрылысына, автомобиль жолдарына және инватаксиге үлестік қатысу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңды мақұлдады.
Құжаттың мақсаты:
- Үлескерлердің құқықтарын қорғауды күшейту, үлескерлік құрылыс саласында тәртіп орнату және әлеуметтік маңызды қызметтердің қолжетімділігін арттыру.
Өзгерістер
- Үлестік қатысудың барлық шарттарын бірыңғай ақпараттық жүйеде міндетті тіркей отырып, жазбаша және электрондық нысанда жасауға рұқсат етілген;
- шартқа міндетті түрде үлескерлердің ақшасын тартуға рұқсаттың нөмірі мен күні енгізіледі;
- Бірыңғай оператордан құрылыс салуға рұқсаты немесе кепілдігі жоқ объектілер үшін ипотекалар беруге және төлемдер қабылдауға тыйым салынады;
- құрылысқа рұқсатсыз алдын ала шарттар мен жарнамаға тыйым салынған;
- барлық ақшалай есеп айырысулар — тек қолма-қол ақшасыз;
- үй құрылысын ұзарту мерзімі 9 айдан 5 айға дейін қысқартылды.
Сондай-ақ құрылыс салушылардың ең төменгі тәжірибесі бес жылдан үш жылға дейін және салынған тұрғын үй алаңына қойылатын талаптар — тек белгілі бір шарттар сақталған жағдайда ғана төмендетілді. Мысалы, қаңқа аяқталды немесе банктің немесе Бірыңғай оператордың қатысуы болжануда.
- Аз қабатты құрылыс, ЖТҚ-кешендерді қоса алғанда, енді үлестік қатысу туралы заңға да жатады.
- Бұдан басқа, құрылыс салушыларға кеңес беру және тексеру үшін Үлескерлерді қолдау орталығы құрылады.
Сондай-ақ, заңда автожолдардың сапасын жақсарту шаралары қарастырылған.
Атап айтқанда:
- жол материалдарын есепке алудың бірыңғай жүйесі құрылады;
- мердігерлер біліктілігін арттыруға міндеттенеді.
- Сондай-ақ, әлеуметтік қызметтер порталы арқылы мүгедектігі бар адамдарды (инватакси) тасымалдау бойынша цифрлық сервис енгізіледі. Жеткізушілер болмаған жағдайда — қызмет мемлекеттік сатып алу арқылы көрсетіледі. Жергілікті жерлерде оның сапасын бағалау тетігі де енгізілуде.
