Екінші дүние жүзілік соғыстың 80 жылдық тарихы қатысушылардың қатарын сиретіп жіберді.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметінше:
- ҰОС ардагерлері – 111;
- ҰОС ардагеріне теңестірілгендер – 16 796;
- Басқа мемлекеттер аумағындағы ұрыс қимылдарына қатысқандар – 26 553;
- Тыл еңбеккерлері – 39 588.
Сарапшылардың айтуынша, балалық шағын соғыс ұрлаған толқынды да соғыс ардагерлері мәртебесіне теңестіретін кез келді. «Соғыс балалары» ұғымы Ұлы Отан соғысы (бұдан әрі — ҰОС) кезінде немесе соғыс аяқталған сәтте олар әлі 18 жасқа толмаған, яғни 1927 жылдан бастап 1945 жылды қоса алғандағы адамдарға жатады.
Қазіргі уақытта соғыс алдындағы кезеңде және ҰОС кезеңінде туған барлық адамдар сексен жасты еңсеріп қалды.
ТМД елдерінің соғыс дауылы жүріп өткен Ресей, Беларусь, Молдова, Украинада биылдан бастап оларға «соғыс балалары» мәртебесі арнайы заңмен бекітілген.
- Заң шеңберінде 1945 жылдың 2 қыркүйегіне дейін 18 жасқа толмаған азаматтарға әлеуметтік көмек көрсетіледі.
- Оларға жылына бір рет тегін саяхаттауға және жылына екі рет шипажайларда демалуға мүмкіндік берілді.
Ал бізде болса, бұл мәселе әлі күнге дейін ел ішіндегі пікірлерден жоғары көтерілген жоқ.
- Ресми орындар ұсынған деректерге сүйенсек, тыл еңбеккерлері ретінде жәрдемақыны 1936 жылға дейін туған азаматтар алады.
Еске салсақ, осыдан 14 жыл бұрын бұл мәселе Сенатта көтерілген. Сол кездегі Хұсайын Уәлиев Үкімет басшысына Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің ғана емес, тыл еңбеккерлерінің қатары да сиреп келе жатқанын, сол уақыттағы балалар ересектермен қатар еңбек етіп, жеңісті жақындатуға күш-жігерлерін жұмсағанын, бірақ соғыс уақытындағы балалар деген әлеуметтік санат жоқ болғандықтан, олар өздеріне тиесілі жеңілдіктерден құр қалып келгенін айтып, «Соғыс уақытындағы балалар және олардың мәртебесі» туралы заң жобасын дайындап, оны қабылдасақ игі еді» деген ой тастаған еді.
Өкінішке қарай, ол да аяқсыз қалды.
Қазір 1945 жылдың 2 қыркүйегіне дейін 18 жасқа толмаған азаматтардың қатары селдіреп қалды. Тіпті 1941 жылы туған балалардың өзі 84 жаста
Оларды қазақ әдебиеті тарихында бабалық шағын соғыс ұрлаған ұрпақ деп таңталанып қалса да ешқандай жеңілдікке ие емес
Бәлкім бізге де Соғыс балалары деген мәртебені заңдастырудың кезі келген шығар.
Кезегі келді.
